تجدّد

، سال اول، شماره سوم، پاييز 1389، ص 65 ـ 92

Ma'rifat-i Kalami، Vol.1. No.3، Fall 2010

نصرالله آقاجاني*

چکيده

حسن حنفي، از روشن‌فکران معاصر مصري در چندين دهه از فعاليت تأليفي خود مي‌کوشد تعريفي خاص از ميراث اسلامي و ويژگي‌هاي آن ارائه دهد. او با هدف نوگرايي و تجدّد در ميراث اسلامي، طرح‏ خويش را تحت عنوان «التجديد و التراث» در تأليفات گوناگون خود دنبال مي‌کند. وي براي ميراث اسلامي ويژگي‏هايي نظير «اندوخته‌اي قومي و ملي، تعبيري فکري از پديده‏هاي هر عصر، تدويني نظري از ستيزهاي فکري بين حاکم و محکوم، يک بعدي بودن، وارونگي موضوعات انساني به الهي» را ذکر مي‏کند که بايد از الهيات به انسانيات تبديل شود. به اعتقاد او اصول و مفاهيم تجدّد، در اسلام هم وجود دارد؛ اما در ميراث اسلامي مغفول مانده يا تفسير ديگري از آن شده است؛ ولي امروزه به تناسب شرايط عصري بايد اين معاني جديد را کشف کنيم. او زبان ميراث را به کهنگي و نارسايي متهم مي‌سازد و روش‏هايي را براي بازسازي ميراث اسلامي بيان مي‌کند که جملگي نيازمند نقد و بررسي است.

كليد واژه‌ها: ميراث اسلامي، تجدّد، عصريت، بازسازي ميراث، حسن حنفي.