TY - JOUR ID - 5001003 TI - بررسی انتقادی نسبت انکار تکامل برزخی و نفی حرکت جوهری پس از مرگ به ملاصدرا JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 14 LA - fa SN - 2008-8876 AU - Mojtaba, َAfsharpour AD - دانشکده کلام جامعه المصطفی ص العالمیه AU - , AD - AU - , AD - AU - , AD - AU - , AD - Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 15 IS - 1 SP - EP - تکامل برزخی ,حرکت نفس ,اشتداد وجودی ,فیاضی ,عبودیت ,ملاصدرا ,DO - 10.22034/kalami.2025.5001003 AB - تبیین حکمی تحولات نفس انسانی پس از مرگ و استکمال برزخی و اخروی آن، از مسائل کلیدی انسان‌شناسی و معادشناسی فلسفی است. در میان تحلیلهای متعدد، تحلیلی که سازوار با نظام حکمت صدرایی و بر نوع متوسط بودن انسان و حرکت جوهری نفس پیش و پس از مرگ مبتنی باشد، اهمیت ویژه‌ای دارد. در دوران ما، برخی از فیلسوفان و محققان حکمت متعالیه، با نگاهی انتقادی و البته درون گفتمانی، مدعی‌اند که ملاصدرا مرگ و رهایی نفس از عالم طبیعت را پایان حرکت جوهری و تحول ذاتی انسان دانسته و بر این اساس هرگونه حرکت و استکمال در مراحل بالاتر از جمله برزخ را انکار کرده است. ما در این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی و به هدف بررسی صحت یا عدم صحت انتساب انکار تکامل برزخی و نفی حرکت جوهری نفس پس از رهایی بدن به ملاصدرا، با نگاهی جامع، همه استنادات به ملاصدرا در پژوهشهای مذکور را واکاویده‌ایم و به این نتیجه دست یافته‌ایم که نه تنها در هیچ یک از این عبارات تصریح به نفی تکامل برزخی وجود ندارد، بلکه ملاصدرا در نظریه نهایی خویش با صراحت تمام به استکمال نفس و حرکت آن در برزخ و آخرت اذعان کرده است. UR - https://kalami.nashriyat.ir/node/5001003 L1 - ER -