TY - JOUR ID - 5001148 TI - «معیار» گزینش انسان به‌عنوان «خلیفة الهی» از نگاه قرآن JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 14 LA - fa SN - 2008-8876 AU - Abuzar, Tashakori saleh AD - استادیار - تفسیر و علوم قرآن مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 15 IS - 1 SP - 67EP - 88خلافت انسان ,معيار خلافت ,تعليم اسما ,عرضة امانت ,حمل امانت ,انسان ظلومِ جهول ,تزکية ارادي ,DO - 10.22034/kalami.2024.5001148 AB - در قرآن از انسان به خلیفة خدا در روی زمین تعبیر شده؛ اما به «معیار»ی که طبق آن این شایستگی را دریافت کرده، تصریح نشده است. کشف این معیار از طریق رجوع روشمند به آیات، به ‌دلیل نقش مبنایی آن در علوم انسانی اسلامی، آثار فراوانی در پی دارد. در این پژوهش به ‌دنبال کشف این معیار از قرآن به ‌روش تحلیلی ـ تفسیری هستیم. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از دو آیة قرآن معیار خلافت را می‌توان استفاده کرد: یکی آیة 31 سورة بقره، که تعلیم اسما به آدم را معیار خلافت او ذکر کرده است. تأمل در آیه نشان می‌دهد که مقصود از علم پیدا کردن آدم عبارت است از علم به همة اسما و صفات الهی و نیز علم به همة مخلوقات. دیگری آیة 72 سورة احزاب است که در آن، سخن از خودداری آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها از پذیرش امانت خداوند و قبول آن از سوی انسان ظلوم و جهول به‌ میان آمده است. مطابق این آیه نیز رابطة معناداری میان دو صفت ظلوم و جهول و پذیرش امانت وجود دارد. بر اساس این پژوهش، آنچه به‌عنوان معیار فقط در انسان یافت می‌شود، این است که می‌تواند تزکیة ارادی داشته باشد و از حضیض ظلم و ظلمت جهل به‌سوی روشنای عدل و درجات رفیع علم، مسیر خلافت الهی را طی کند و در بالاترین جایگاه، بندة مخلَص و فانی و خلیفة خدا در زمین و مظهر همة اسما و صفات الهی گردد. UR - https://kalami.nashriyat.ir/node/5001148 L1 - https://kalami.nashriyat.ir/sites/kalami.nashriyat.ir/files/article-files/5001148-1747545206.pdf ER -