@article {
author = {, Majid},
title = {قضایای حسن و قبح: عقلانی یا عقلایی},
journal = {معرفت کلامی 17، پاییز و زمستان 1395},
volume = {7},
number = {2},
pages = {33-52},
year  = {2017},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {2008-8876},
eissn = {2980-8316},
doi = {},
abstract = {This paper intends to prove the noetic nature of the theorems of virtue and indecency and to refute their being rational. First, the viewpoints of such scholars as Alpharabius, Avicenna, and Muhaqiq Ṭūsī who have considered the theorems of virtue and indecency as being among the generally accepted premises have been presented. Next, two interpretations from the viewpoint of those scholars was mentioned: Lāhījī views the theorems of virtue and indecency as being certain and even obvious. However, Muḥaqiq Isfahani considers this issue as generally accepted. The truth is that one can understand the rationality and noesis of the theorems of virtue and decency in the words of the famous Islamic scholars, because one theorem may from one aspect be among the certainties which its truth is proven with definite proof and from another perspective, it is among the generally accepted premises which has no reality except fame and conformity with the opinions of the wise. Furthermore, the reasoning of Muḥaqiq Isfahani has been dealt with. This argument that because the theorems of virtue and indecency are not obvious so then they are generally accepted has not been accepted, because one cannot conclude irrationality owing to the absence of obviousness. As for the second argument which states that the wise pass verdict on virtue and indecency purely on the grounds of preserving the social order, it became clear that the wise, in relation to the validity for the verdicts, pay attention to the real interests and corruptions. Therefore, their verdict has a rational origin and is not purely derived from validity.},
keywords = {the theorems of virtue and indecency; rational (with certainty); noetic (generally accepted); Lāhījī, Muḥaqiq Isfahani., },
title_fa = {قضایای حسن و قبح: عقلانی یا عقلایی},
abstract_fa ={این نوشتار به دنبال اثبات عقلانی بودن قضایای حسن و قبح و ردّ عقلایی بودن آنهاست. ابتدا دیدگاه حکمایی همچون فارابی، ابن سینا و محقق طوسی مطرح شده که قضایای حسن و قبح را از مشهورات دانسته اند. سپس به دو تفسیر از دیدگاه  حکما اشاره شد: حکیم لاهیجی قضایای حسن و قبحْ را یقینی و حتی بدیهی می د اند، اما محقق اصفهانی این بحث را از مشهورات بهشمار می آورد. حق آن است که از کلمات حکما، عقلانی بودن قضایای حسن و قبح در کنار عقلایی بودن آنها فهمیده می شود؛ چه آنکه یک قضیه ممکن است از یک جهت جزو یقینیات باشد که صدقش با برهان اثبات  گردد و از لحاظی دیگر، جزو مشهورات باشد که واقعیتی جز شهرت و تطابق آرای عقلا نداشته باشد. در ادامه، به بررسی ادله‌ی محقق اصفهانی پرداختیم. این دلیل را که چون قضایای حسن و قبح بدیهی نیستند پس مشهوری اند، نپذیرفتیم؛ چون نمی توان از عدم بداهت، عدم عقلی بودن را نتیجه گرفت. درباره‌ی دلیل دوم که عقلا صرفاً به سبب حفظ نظام اجتماعی به حسن و قبح حکم می کنند، روشن شد که عقلا در اعتبار احکام به مصالح و مفاسد واقعی توجه دارند، از این رو حکم آنها منشأ عقلانی دارد و صرفاً برخاسته از اعتبار نیست.},
keywords_fa = {قضایای حسن و قبح ,عقلانی (یقینی) ,عقلایی (مشهوری) ,حکیم لاهیجی ,محقق اصفهانی ,},
url = {https://kalami.nashriyat.ir/node/745},
eprint = {https://kalami.nashriyat.ir/sites/kalami.nashriyat.ir/files/article-files/2_11.pdf}
}