@article {
author = {, Zhra and , Seyed mohammad and , Nahid and Shariati, Fahimeh},
title = {بازپژوهی معنای آیات اضلال الهی از منظر علامه طباطبائی و زمخشری},
journal = {معرفت کلامی 24، بهار و تابستان 1399},
volume = {11},
number = {1},
pages = {177-192},
year  = {2021},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {2008-8876},
eissn = {2980-8316},
doi = {},
abstract = {The subject of attributing of man to God is raised in the verses of the Holy Qur'an. At first glance, this seems to be inconsistent with divine justice and man’s free will; therefore, Muslims thinkers have tried to resolve this conflict presenting various opinions. Using this study which based on descriptive-critical data processing, aims at explaining the exact meaning of divine misguidance and examining, the intellectual approach adopted by Shiite and Mu'tazilite schools in the light of "Allameh Tabatabai" and "Jarullah Zamakhshari’s views". Both thinkers hold that divine misguidance is represented in not on forwarding to the desired objective, lack of grace, one in the wrong way, for punishment man’s misconduct and man’s freedom of choices; but Allameh has explains through process with a precise philosophical and view. Regarding the area of man’s free will in voluntary actions he considers the doctrine that man’s action is something “between determination and free will” to be in agreement with Islamic ontological principles. On the other hand, Zamakhshari thinks man has free will in actions. They, however, do not have difference of opinion over the question of divine misguidance which is inevitable result of man’s bad choice and is considered within the domain of divine action and they do not consider this question to be contrary to human free will and divine justice. This article clearly examines how to prove and compare the views of the two thinkers},
keywords = {divine misguidance, divine guidance, human free will, Allameh Tabatabai, Zamakhshari, },
title_fa = {بازپژوهی معنای آیات اضلال الهی از منظر علامه طباطبائی و زمخشری},
abstract_fa ={موضوع انتساب اضلال انسان به خداوند، در آیاتی از قرآن کریم مطرح شده  است. این امر در نگاه نخست، ناسازگار با عدل الهی و اختیار انسان است؛ ازاین رو اندیشمندان اسلامی با آرای گوناگون در رفع این تعارض کوشیده اند. در پژوهش پیش رو که به روش تحلیلی و داده پردازی توصیفی ـ انتقادی و با انگیزه‌ی تبیین دقیق ماهیت اضلال الهی انجام یافته، رویکرد عقلی دو مکتب شیعی و معتزلی از نگاه علامه طباطبائی و جارالله زمخشری بررسی و تحلیل شده است. هر دو اندیشمند، اضلال خداوند را عدم ایصال به مطلوب، عدم لطف، واگذاشتن در مسیر گمراهی و مجازات عملکرد سوء و اختیاری انسان بیان کرده اند؛ اما علامه با نگاهی فلسفی و دقیق ، این فرایند را تبیین کرده  است. علامه در خصوص حوزه‌ی اختیار انسان در افعال اختیاری، آموزه‌ی «امر بین الامرین» را منطبق بر مبانی هستی شناسی اسلامی می داند و در مقابل، زمخشری «تفویضی» می اندیشد؛ اما در مسئله اضلال الهی که نتیجه‌ی قهری سوء اختیار انسان است و حوزه‌ی فعل الهی به شمار می رود، نزاعی نداشته، آن را منافی با اختیار آدمی و عدل الهی نمی دانند. چگونگی استدلال و تطبیق آرای ایشان در این جستار، به روشنی بررسی شده است.},
keywords_fa = {علامه طباطبائی ,زمخشری ,اختیار انسان ,هدایت الهی ,اضلال الهی ,},
url = {https://kalami.nashriyat.ir/node/917},
eprint = {https://kalami.nashriyat.ir/sites/kalami.nashriyat.ir/files/article-files/12_1.pdf}
}