TY  - JOUR
ID  - 917
TI  - بازپژوهی معنای آیات اضلال الهی از منظر علامه طباطبائی و زمخشری
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 14
LA  - fa
SN  - 2008-8876
AU  - Zhra, 
AD  - دانشجوی دکتری - دانشگاه فردوسی مشهد
AU  - Seyed mohammad, 
AD  - دانشیار - علوم قرآن و حدیث
AU  - Nahid, 
AD  - استادیار
AU  - Fahimeh, Shariati
AD  - استادیار - فردوسی مشهد
Y1  - 2021
PY  - 2021
VL  - 11
IS  - 1
SP  - 177EP  - 192علامه طباطبائی ,زمخشری ,اختیار انسان ,هدایت الهی ,اضلال الهی ,DO  - 
AB  - موضوع انتساب اضلال انسان به خداوند، در آیاتی از قرآن کریم مطرح شده  است. این امر در نگاه نخست، ناسازگار با عدل الهی و اختیار انسان است؛ ازاین رو اندیشمندان اسلامی با آرای گوناگون در رفع این تعارض کوشیده اند. در پژوهش پیش رو که به روش تحلیلی و داده پردازی توصیفی ـ انتقادی و با انگیزه‌ی تبیین دقیق ماهیت اضلال الهی انجام یافته، رویکرد عقلی دو مکتب شیعی و معتزلی از نگاه علامه طباطبائی و جارالله زمخشری بررسی و تحلیل شده است. هر دو اندیشمند، اضلال خداوند را عدم ایصال به مطلوب، عدم لطف، واگذاشتن در مسیر گمراهی و مجازات عملکرد سوء و اختیاری انسان بیان کرده اند؛ اما علامه با نگاهی فلسفی و دقیق ، این فرایند را تبیین کرده  است. علامه در خصوص حوزه‌ی اختیار انسان در افعال اختیاری، آموزه‌ی «امر بین الامرین» را منطبق بر مبانی هستی شناسی اسلامی می داند و در مقابل، زمخشری «تفویضی» می اندیشد؛ اما در مسئله اضلال الهی که نتیجه‌ی قهری سوء اختیار انسان است و حوزه‌ی فعل الهی به شمار می رود، نزاعی نداشته، آن را منافی با اختیار آدمی و عدل الهی نمی دانند. چگونگی استدلال و تطبیق آرای ایشان در این جستار، به روشنی بررسی شده است.
UR  - https://kalami.nashriyat.ir/node/917
L1  - https://kalami.nashriyat.ir/sites/kalami.nashriyat.ir/files/article-files/12_1.pdf
ER  -