سال سوم، شماره دوم، پاييز و زمستان 1391، ص 25 ـ 48
Ma'rifat-i Kalami، Vol.3. No.2, Fall & Winter, 2012-3
حسن يوسفيان*/ مرتضي خوش‌صحبت**
چکيده
تبيين حيات پس از مرگ و معاد، مبتني بر شناخت حقيقت انسان و ساحت‌هاي وجودي اوست. انديشمندان با ارائة رويکردهاي گوناگون در اين زمينه، تبيين‌هاي متفاوتي را ارائه كرده‌اند، که عمدتاً مبتني بر رويکرد فلسفي در اين زمينه‌اند؛ اما بسياري از متکلمان مسلمان، ديدگاهي مادي‌انگارانه از انسان دارند و اصل وجود نفس يا غيرمادي بودن آن را نمي‌پذيرند. با اين حال، ايشان به معاد باور دارند و دربارة حيات پس از مرگ تبيين ويژة خود را ارائه مي‌دهند. سيد مرتضي نخستين متکلم شيعي است که اين رويکرد را در مباحث انسان‌شناختي متکلمان مطرح ساخته است. ادله‌اي كه وي بر اين مطلب اقامه كرده، اغلب مبتني بر مادي بودن ادراک و عدم معقوليت پذيرش ساحتي غيرمادي در انسان‌‌اند. براين اساس وي از حقيقت مرگ، عالم برزخ و آخرت نيز تبييني متفاوت ارائه مي‌دهد. اين مقاله، با رويکردي توصيفي ـ تحليلي ديدگاه سيد مرتضي را بررسي مي‌كند.
کليدواژه‌ها: حقيقت انسان، بدن، روح، نفس، مرگ، برزخ، آخرت، سيد مرتضي.
