Ma`rifat-e Kalami, Volume 3, Issue 2, No 9, Year 2025 , Pages 107-126

    Citing the Tradition "Know God through God" in the Proof of Righteous

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Sayyed Mohammad Hasan Saleh / MA student of theology / M.Hasansaleh@alzahra.ac.ir
    Mohammad Jafari / Assistant professor of theology department, IKI / mjafari125@yahoo.com
    Pages: 107-126 Receive Date: 2025/04/01 Accept Date: 2025/04/01
    Abstract: 
    The proof of the righteous is among the most important proofs which Muslim philosophers cite to prove the existence of God. Some philosophers like Haji Sabzevari considers that such traditions like "know God through God" is along with the proof of the righteous and attests to it. Using a descriptive-analytical method and library survey, the present paper tries to critically analyze different views and commentaries on this tradition and shed light on its value in different commentaries in the direction of affirming the proof of the righteous. It seems that this attestation corresponds to the literal meaning of the tradition and is acceptable with regard to the tradition family of (know God through God).
    Keywords: 
    the proof of the righteous
    knowing God through God
    Haji Sabzevari
    attestation
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :واکاوی استشهاد به حدیث (اعرفوالله بالله) در برهان صدیقین
    Abstract: 
    برهان صدیقین از مهم ترین براهین مورد استناد حکمای مسلمان در اثبات خداوند بوده است. برخی از فلاسفه مانند حاجی سبزواری احادیثی را مانند «اعرفوا الله بالله» در راستای تأیید برهان صدیقین دانسته و بدان استشهاد کرده اند. در این مقاله کوشیده ایم با روش توصیفی ـ تحلیلی و گردآوری کتابخانه ای، ضمن بررسی انتقادی اقوال و تفسیرهای مختلفی که درباره‌ی حدیث مزبور ارائه شده است، وزانت استشهاد به حدیث «اعرفوا الله بالله» در راستای تأیید برهان صدیقین را در میان تفاسیر گوناگون روشن کنیم. به نظر می رسد، این استشهاد مطابق ظاهر حدیث است و با توجه به خانواده‌ی حدیثی (معرفة الله بالله) پذیرفتنی است.
    Keywords: 
    برهان صدیقین
    معرفه الله بالله
    حاجی سبزواری
    استشهاد
    References: 
    • ابن‌ترکه، صائن‌الدين علي‌بن محمد (1360)، تمهيد القواعد، چ دوم، تهران، انجمن اسلامي حکمت و فلسفه ايران.
    • ابن‌سينا، حسين‌بن عبدالله (1375)، الاشارات و التنبيهات، قم، البلاغه.
    • ــــ (1387)، النجاة من الغرق في بحر الضلالات، چ سوم، تهران، دانشگاه تهران.
    • ابن‌طاووس، علي‌بن موسي (1411ق)، مهج الدعوات و منهج العبادات، قم، دارالذخائر.
    • ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414ق)، لسان العرب، چ سوم، بيروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزيع.
    • آملي، سيدحيدر (1368)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران، علمي و فرهنگي.
    • جوادي آملي، عبدالله (1384)، تبيين براهين اثبات خدا، چ چهارم، قم، اسراء.
    • ــــ (1389 الف)، تفسير انسان به انسان، قم، اسراء.
    • ــــ (1389 ب)، ولايت فقيه، چ نهم، قم، اسراء.
    • ــــ (1390)، تفسير تسنيم، قم، اسراء.
    • حسيني همداني نجفي، محمد (1363)، درخشان پرتوي از اصول کافي، قم، علميه.
    • خميني، روح الله (1372)، شرح چهل حديث، چ سوم، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
    • راغب اصفهاني، حسين (1416ق)، مفردات الفاظ القرآن، تحقيق صفوان عدنان داوودي، بيروت، دار الشاميه.
    • سبزواري، ملاهادي (1372)، شرح الاسماء الحسني، تصحيح نجفعلي حبيبي، تهران، دانشگاه تهران.
    • ــــ (1413ق)، شرح المنظومه، تهران، ناب.
    • صدوق، محمدبن علي (1398ق)، التوحيد، قم، جامعه مدرسين.
    • فيض کاشاني، محمد‌بن شاه مرتضي (1383)، الشافي في العقايد و الاخلاق و الاحکام، تهران، دار اللوح المحفوظ.
    • ــــ (1387)، قره العيون في اعزّ الفنون، تصحيح حسن قاسمي، تهران، مدرسه عالي شهيد مطهري.
    • قاضي سعيد قمي، محمدسعيد بن محمدمفيد، (1416ق)، شرح توحيد الصدوق، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
    • قيصري رومي، محمدجواد (1375)، شرح فصوص الحکم، به کوشش سيدجلال‌الدين آشتياني، تهران، علمي و فرهنگي.
    • کليني، محمد‌بن يعقوب (1407ق)، الکافي، چ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
    • گرامي، محمدعلي (1359)، خدا در نهج البلاغه، قم، هادي.
    • مازندراني، محمد صالح‌بن احمد (1382 ق)، شرح اصول کافي، تهران، المکتبه الاسلاميه.
    • مجلسي، محمدباقر (1403 ق)، بحار الانوار، چ دوم، بيروت، دار الاحياء التراث العربي.
    • ــــ (1404ق)، مرآه العقول في شرح اخبار آل الرسول، چ دوم، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
    • مسعودي، عبدالهادي (1389)، روش فهم حديث، چ پنجم، تهران، سمت.
    • مصباح، محمد تقي (1373)، معارف قرآن، قم، مؤسسه در راه حق.
    • ــــ (1377)، آموزش فلسفه، چ هشتم، تهران، سازمان تبليغات اسلامي.
    • ــــ (1388)، در جستجوي عرفان اسلامي، تدوين محمدمهدي نادري قمي، چ سوم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصطفوي، حسن (1368)، التحقيق في کلمات القرآن، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
    • ملّاصدرا (1382)، الشواهد الربوبيه في المناهج السلوکيه، چ سوم، قم، بوستان کتاب.
    • ــــ (1383)، شرح اصول کافي، تهران، موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگي.
    • ــــ (1410ق)، الحکمة المتعالية في الاسفار الاربعة العقلية، چ چهارم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
    • مطهري، مرتضي (1380)، مجموعه آثار، تهران، صدرا.
    • ميرداماد، محمدباقر (1403 ق)، التعليقه علي اصول الکافي، قم، الخيام.
    • نراقي، ملّامهدي (بي‌تا)، اللمعات العرشيه، بي‌جا، عهد.
    • 130 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Saleh , Sayyed Mohammad Hasan, Jafari, Mohammad.(2025) Citing the Tradition "Know God through God" in the Proof of Righteous. Ma`rifat-e Kalami, 3(2), 107-126

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sayyed Mohammad Hasan Saleh ; Mohammad Jafari."Citing the Tradition "Know God through God" in the Proof of Righteous". Ma`rifat-e Kalami, 3, 2, 2025, 107-126

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Saleh , S, Jafari, M.(2025) 'Citing the Tradition "Know God through God" in the Proof of Righteous', Ma`rifat-e Kalami, 3(2), pp. 107-126

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Saleh , S, Jafari, M. Citing the Tradition "Know God through God" in the Proof of Righteous. Ma`rifat-e Kalami, 2025; 3(2): 107-126