Ma`rifat-e Kalami, Volume 11, Issue 1, No 24, Year 2025 , Pages 115-132

    Exposition of the Noetic Quality of the Goodness of Justice on the basis of the Concept and Position of Justice in the Value System

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Ghasem Tarkhan / Assistant Professor and Faculty Member of the Institute of Islamic Culture and Thought / Tarkhan@iict.ac.ir
    Mohammad Taghi / PhD Student in Islamic Economics, Institute of Islamic Culture and Thought / nazarianmofid@yahoo.com
    Pages: 115-132 Receive Date: 2025/04/01 Accept Date: 2025/04/01
    Abstract: 
    One of the important questions related to the field of theology and epistemological discussions in the subject of justice is how to recognize the goodness of justice? This study seeks to answer this question, using a library based method in collecting the information and a descriptive-analytical method in the information processing. The research findings can be summarized as follows: first, the perception of the goodness of justice and ugliness of oppression is a self- evident truth; second, showing one’s opinion on its self-evident depends on a correct understanding of the concept of justice as well as in the geometric design of the value system. With this explanation which correctly defines the concept of justice "as a proper and desirable state" and the position of justice as a system of desirable way of pulling values together (not together with to justice), its goodness will be self- evidence without the need for any evidence to confirm it.
    Keywords: 
    goodness and ugliness
    the good of self-evidence justice
    the system of moral values
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تبیین بداهت حسن عدالت با تکیه بر مفهوم و جایگاه عدالت در نظام ارزش‌ها
    Abstract: 
    از پرسش های مهم مرتبط با حوزۀ علم کلام و مباحث معرفت شناسانه در موضوع عدالت، آن است که چگونه می توان بر حسن، عدالت معرفت یافت؟ نوشتار حاضر درصدد است با استفاده از روش کتابخانه ای در گردآوری اطلاعات و همچنین به کارگیری روش توصیفی ـ تحلیلی در پردازش اطلاعات به این پرسش پاسخ گوید. دستاورد پژوهش را می توان در موارد زیر خلاصه کرد که اولاً ادراک حسن عدالت و قبح ظلم امری بدیهی است؛ ثانیاً رأی بر بداهت آن منوط به درک صحیح از مفهوم عدالت و همچنین جایگاه آنها در هندسۀ نظام ارزش هاست؛ با این توضیح که با تبیین صحیح مفهوم عدالت به مثابۀ «وضع بایسته و مطلوب» و جایگاه عدالت به عنوان نظام چینش مطلوب ارزش ها در کنار هم (نه در کنار عدالت)، حسن آن بالبداهه و بدون نیاز به هیچ استدلال مکمل نتیجه خواهد شد.
    Keywords: 
    حسن و قبح
    نظام ارزش‌های اخلاقی
    حسن بدیهی عدالت
    References: 
    • ابن‌‌سینا، حسین‌بن عبدالله، 1364، النجاة، تهران، المکتبة المرتضویة.
    • ـــــ ، 1375، الاشارات و التنبیهات، قم، البلاغه.
    • ـــــ ، 1404ق، الشفاء، منطق، تحقیق سعید زاید، قم، كتابخانة آيت‌الله مرعشي نجفي.
    • ابن‌منظور، محمدبن مكرم، 1414ق، لسان العرب، چ سوم، بیروت، دارالفكر.
    • ادواردز، پل، 1380، فلسفه اخلاق، ترجمة گروهی از مترجمان، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • ارسطو، 1378، اخلاق نیکوماخوس، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران، طرح نو.
    • ـــــ ، 1979، الاخلاق، ترجمة اسحاق‌بن حنین، تحقیق عبدالرحمن بدوی، کویت، وکالة المطبوعات.
    • اصفهانی، محمدحسین، 1374، نهایة الدرایة فی شرح الکفایة، تحقیق رمضان قلی‌زاده، قم،‌ سیدالشهداء.
    • افلاطون، 1368، جمهور، ترجمة فؤاد روحانی، چ يازدهم، تهران، علمی و فرهنگی.
    • آهنگران، محمدرسول، 1378، «بازخوانی محل نزاع اشاعره و عدلیه دربارة حسن و قبح عقلی»، اندیشه نوین دینی، ش 15، ص 151-168.
    • بحرانی، کمال‌الدین میثم، 1406ق، قواعد المرام فی علم الکلام، تحقیق سیداحمد حسینی، چ دوم، قم، كتابخانة آيت‌الله مرعشی نجفی.
    • ترخان، قاسم، 1396، «مسئلۀ عینیت در عدالت اجتماعی»، نقد و نظر، سال بيست و دوم، ش 86، ص 65ـ92.
    • ترنر، جاناتان اچ، 1378، مفاهيم و كاربرهاي جامعه‌شناسي، ترجمة محمد فولادي و محمدعزيز بختياري، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • جمالی، مهدی، 1397، «وجود معقول اول یا ثانی براساس دیدگاه استاد فیاضی»، حکمت اسلامی، سال پنجم، ش 4، ص 127ـ145.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1390، تفسیر تسنيم، تنظیم و ویرایش حسن واعظی محمدی، چ سوم، قم، اسراء.
    • جوینی، امام‌الحرمین عبدالملک، 1416ق، الارشاد الی قواطع الادلة فی اصول الاعتقاد، تحقیق اسعد تمیم، چ سوم، بیروت، مؤسسة الکتب الثقافیه.
    • حائری یزدی، مهدی، 1347، کاوش‌های عقل عملی، تهران، دانشگاه تهران.
    • حلی، حسن‌بن‌ یوسف، 1363، الجوهرالنضید فی شرح منطق التجرید، قم، بیدار.
    • ـــــ ، 1424ق، کشف المراد فی شرح تجریدالاعتقاد (قسم الالهیات)، تعلیق جعفر سبحانی، قم، مؤسسة امام صادق.
    • ـــــ ، 1982م، نهج الحق و کشف الصدق، تعلیق عین‌الله حسنی ارموی، بیروت، دارالکتاب اللبنانی.
    • سبحانی، جعفر، 1382، حسن و قبح عقلی یا پایه‌های اخلاق جاویدان، نگارش علی ربانی‌گلپایگانی، قم، مؤسسة امام صادق.
    • سبزواري، ملاهادي، 1369، شرح المنظومه، تهران، ناب.
    • ـــــ ، 1372، شرح الاسماء الحسنی، تحقیق نجفقلی حبیبی، تهران، دانشگاه تهران.
    • شریفی، احمدحسین، 1388، خوب چیست؟ بدکدام است، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • صانعی، پرويز، 1372، جامعه‌شناسي ارزش‌ها، تهران، گنج دانش.
    • صدر، سيدمحمدباقر، 1408ق، مباحث الاصول، تقریر سیدکاظم حسینی حائری، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
    • ـــــ ، 1415ق، جواهر الاصول، تقریر محمدابراهیم انصاری اراکی، بیروت، دارالتعارف.
    • ـــــ ، 1417ق ـ الف، اقتصادنا، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
    • ـــــ ، 1417ق ـ ب، بحوث فی علم الاصول، تقریر سیدمحمود هاشمی شاهرودی، چ سوم، قم، مؤسسة دایرة‌المعارف فقه اسلامی.
    • صدرالمتألهين، 1366، تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی، چ دوم، قم، بیدار.
    • ـــــ ، 1375، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تصحیح حامد ناجی اصفهانی، تهران، حکمت.
    • ـــــ ، 1383، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    • طباطبایی، سيدمحمدحسین، 1371، المیزان فی تفسیر القرآن، چ دوم، قم، اسماعیلیان.
    • طوسی، نصیرالدین، 1359، قواعد العقائد، ضمیمه تلخیص المحصل (نقد المحصل)، تهران، دانشگاه تهران.
    • ـــــ ، 1383، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحکمات، قم، البلاغه.
    • فارابی، ابونصر، 1376، السياسة المدينه، ترجمه و شرح حسن ملكشاهي، تهران، سروش.
    • ـــــ ، 1407ق، التنبيه علي سبيل السعاده، تحقيق جعفر آل‌ياسين، بيروت، دارالمناط.
    • فاستر، مایکل‌ب، 1373، خداوندان اندیشة سیاسی، ترجمة جواد شیخ‌الاسلام، تهران، علمی و فرهنگی.
    • قرشی سيدعلی‌اكبر، 1412ق، قاموس قرآن، چ ششم، تهران، دار الكتب الاسلاميه.
    • کاپلستون فردریک چارلز، 1387، تاریخ فلسفه: از بنتام تا راسل، ترجمة بهاء‌الدین خرمشاهی، تهران، علمی و فرهنگی و سروش.
    • کانت، ایمانوئل، 1369، بنیاد مابعدالطبیعۀ اخلاق، ترجمۀ حمید عنایت و علی قیصری، تهران، خوارزمی.
    • لاهیجی، عبدالرزاق، 1364، سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، تصحیح صادق لاریجانی، چ دوم، تهران، دانشگاه الزهراء.
    • مصباح، محمدتقي، 1373، دروس فلسفه اخلاق، چ سوم، تهران، اطلاعات.
    • ـــــ ، 1384الف، اخلاق در قرآن، تحقیق محمدحسین اسکندری، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • ـــــ ، 1384ب، شرح برهان شفا، تحقیق محسن غرویان، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • معلمی، حسن، 1380، مبانی اخلاق در فلسفه غرب و در فلسفه اسلامی، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
    • ـــــ ، 1384، فلسفه اخلاق، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
    • نوبخت، ابواسحاق‌بن ‌ابراهیم، 1363، الیاقوت، چ دوم، قم، شریف الرضی.
    • وارنوک، مری، 1380، فلسفه اخلاق در قرن بيستم، ترجمة ابوالقاسم فنائي، قم، بوستان كتاب.
    • واسطی زبیدى، سیدمحمدمرتضى، 1414ق، تاج العروس من جواهر القاموس، تصحيح علی شیری، بیروت، دارالفکر.
    • Friend, Celeste, 2018, "Social Contract Theory", The Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002, www.iep.utm.edu/, 2018.
    • McNaughton, David, 1991, Moral Vision, U.S.A, Blackwell.
    • Silver, Morris, 1989, Foundation of Economic Justice, New York, Basil Black Well.
    • Kolm Serge Christophe, 1996, Modern Theories of Justice, U.S.A, MIT Press.
    • Rawls, John, 1971, A Theory Of Justice, original edition, U.S.A, The Belknamp Press of Harvard University Press.
    • OHCHR, 2004, Human Rights and Poverty Reduction: A Conceptual Framework, drafted by P. Hunt, Manfred Nowak and Siddiq Osmani, Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights.
    • Kuznets Simon, 1955, “Economic growth and income inequality”, The American Economic Review, V. 45, N. 1, p.1-28.
    • 154 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tarkhan, Ghasem, , Mohammad Taghi.(2025) Exposition of the Noetic Quality of the Goodness of Justice on the basis of the Concept and Position of Justice in the Value System. Ma`rifat-e Kalami, 11(1), 115-132

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ghasem Tarkhan; Mohammad Taghi ."Exposition of the Noetic Quality of the Goodness of Justice on the basis of the Concept and Position of Justice in the Value System". Ma`rifat-e Kalami, 11, 1, 2025, 115-132

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tarkhan, G, , M.(2025) 'Exposition of the Noetic Quality of the Goodness of Justice on the basis of the Concept and Position of Justice in the Value System', Ma`rifat-e Kalami, 11(1), pp. 115-132

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tarkhan, G, , M. Exposition of the Noetic Quality of the Goodness of Justice on the basis of the Concept and Position of Justice in the Value System. Ma`rifat-e Kalami, 2025; 11(1): 115-132