Pages:
41-56
Receive Date: 2025/04/01
Accept Date: 2025/04/01
Abstract:
Clark Pinnock (one of the founders of open theism) believes that although all theologians (both traditional and open theists) are unanimous that God has "absolute knowledge" and knows what He will do on the basis of His knowledge of the past, present and future, but open theists believe that no being (not even God) can know "in advance" what exactly a free man will do in the future; because: first, knowledge of the future is logically impossible (because it either does not exist or is completely based on possibility); second, "foreknowing an optional act" is in conflict with the freedom of man and God; third, this is in conflict with the two teachings of "Divine Providence" and "Trust in God". Looking at the works of Imami theologians, on the other hand, I found out that there are serious criticisms on Pinnock's view; for example for many logical and narrative reasons, God is omniscient of himself and other beings, and this knowledge does not negate His will or human's will and is not in conflict with other revelatory teachings, such as "Providence" and "trust". I try to criticize Pinnock's view about "God's prior knowledge of the future" from the perspective of Imami theologians using a descriptive-analytical method.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :نقد دیدگاه کلارک پیناک در باب «علم پیشین خداوند به آینده» از منظر متکلمان امامیه
Abstract:
کلارک پیناک (از مؤسسین الهیات گشوده) معتقد است، اگرچه همهی الهی دانان (اعم از سنتی و گشوده) متفق اند که خداوند دارای «علم مطلق» است و بر مبنای علم به گذشته، اکنون و آینده است که می داند چه خواهد کرد، لکن الهی دانان گشوده معتقدند که هیچ موجودی (حتی خداوند) نمی تواند به نحو «پیشین» بداند که انسان آزاد دقیقاً در آینده چه فعلی انجام خواهد داد؛ زیرا: اول، علم به آینده منطقاً ناممکن است (چون یا ناموجود است یا بکلی مبتنی بر امکان است)؛ دوم، «از پیش دانستن فعل اختیاری» در تعارض با آزادی انسان و خداست؛ سوم، این امر در تعارض با دو آموزهی «تدبیر الهی» و «اعتماد به خداوند» است. در مقابل، با نگاهی بر آثار متکلمان امامیه درمی یابیم که نقدهایی جدی بر دیدگاه پیناک وارد است؛ ازجمله به دلایل متعدد منطقی و روایی، خداوند عالم به خود و غیر خود است و این علم موجب سلب ارادهی او و انسان نیست و با دیگر آموزه های وحیانی، ازجمله «تدبیر» و «اعتماد»، تعارضی ندارد. در این مقاله، مؤلف با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد نقد دیدگاه پیناک دربارهی «علم پیشین خداوند به آینده» از منظر متکلمان امامیه است.
References:
- ارشدرياحي، علي و همكاران، 1400، «تبيين وجودي ملاصدرا از علم و نتايج آن در تبيين علم الهي»، پژوهشنامة فلسفة دين، ش 37، ص 13ـ158.
- آشتياني، احمد، 1383، بيست رساله، تحقيق رضا استادي، قم، بوستان کتاب.
- حلى، حسنبن یوسف و فاضل مقداد، 1370، الباب الحادی عشر، تحقيق مهدی محقق، شارح ابوالفتحبنمخدوم جرجانی، مشهد، آستان قدس رضوی.
- ـــــ ، 1413ق، کشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد، تصحيح حسن حسنزاده آملي، قم، مؤسسة النشر الاسلامي.
- ـــــ و نصيرالدين طوسي، 1372، کشفالمراد، ترجمة ابوالحسن شعراني، تهران، کتابفروشي اسلاميه.
- رحمتي، انشالله، 1393، «علم مطلق از منظر معرفتشناسي ديني واقعگرايانه»، پژوهشهاي معرفتشناختي، ش 8، ص 9-36.
- صدوق، محمدبن علي، 1398، التوحيد، قم، مؤسسة النشر الاسلامي.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، قم، جامعة مدرسين.
- طبرسي، احمدبن علي، ۱۴۲۱ق، الاحتجاج، تصحيح سيدمحمدباقر موسوي خرسان، بيروت، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات.
- عالمي، سيدمحمد، 1389، «علم الهي از ديدگاه متکلمان شيعه و صدرالمتألهين»، کلام اسلامي، ش 73، ص 142ـ151.
- عسکري، مرتضي، ۱۳۸۸، عقايد اسلام در قرآن، ترجمة محمدجواد كرمي و عطامحمد سردارنيا، تهران، مجمع علمي اسلامي.
- فاضل مقداد، 1405ق، ارشاد الطالبين إلى نهج المسترشدين، قم، كتابخانه آيتالله مرعشي نجفي.
- ـــــ ، 1412ق، الاعتماد في شرح واجب الاعتقاد، مشهد، مجمع البحوث الاسلاميه.
- ـــــ ، 1420ق، الأنوار الجلالية في شرح الفصول النصيرية، مشهد، مجمع البحوث الاسلاميه.
- الفقه المنسوب للإمام الرضا المشتهر بفقه الرضا، ۱۴۰۶ق، قم، مؤسسة آلالبيت لإحياء التراث.
- قاضي قمي، سعيدبن محمد، ۱۴۱۶ق، شرح توحيد الصدوق، تصحيح نجفقلي حبيبي، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
- لاهيجي عبدالرزاق، 1425ق، شوارق الالهام في شرح تجريد الکلام، تحقيق جعفر سبحاني تبريزي و اكبر اسد عليزاده، قم، مؤسسة امام صادق.
- متقي هندي، حسامالدين، ۱۴۱۹ق، کنز العمال في سنن الأقوال و الأفعال، تحقيق محمود عمر دمياطي، بيروت، دار الکتب العلميه.
- مجلسی، محمدباقر، 1363، مرآةالعقول فی شرح أخبار آل الرسول، تحقيق علی آخوندی و ديگران، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
- ـــــ ، ۱۳۶۸، بحارالانوار، تصحيح علياكبر غفاري و ديگران، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- محمدى، على، 1378، شرح کشف المراد، چ چهارم، قم، دارالفکر.
- مرکز فرهنگ و معارف قرآن و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۲، دائرةالمعارف قرآن کریم، قم، بوستان کتاب.
- مطهري، مرتضي، 1390، مجموعه آثار، تهران، صدرا.
- مکارم شيرازي ناصر و همكاران، 1353، تفسير نمونه، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
- Clarke W. Norris, 1973, A New Look at the Immutability of God. In God, Knowable and Unknowable, edited by Robert J. Roth. New York, Fordham University Press.
- Pinnock, Clark H., ed, 1989, The Grace of God, The Will of Man: A Case for Arminianism, Grand Rapids, MI, Academies Books.
- ----- , 2001, Most Moved Mover: A Theology of God's Openness. Didsbury lectures, Carlisle UK; Grand Rapids, MI: Paternoster; Baker Books.
- ----- , 2005, "Open Theism: An answer to my critics", Dialog: A Journal of Theology, N. 44(3), p. 237-245.
- ----- & Clark, Rice Richard, Sanders John, Hasker William, Basinger David, 1994, The Openness of God: A Biblical Challenge to the Traditional Understanding of God, Downers Grove, InterVarsity Press.
- Sanders, John, 2007, The God Who Risks; A Theology of Providence, Inter Varsity Press, Downers Grove IL.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, .(2025) A Criticism of Clark Pinnock's View on "God's Prior Knowledge of the Future" from the Perspective of Imamiyyah Theologians. Ma`rifat-e Kalami, 13(2), 41-56
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
."A Criticism of Clark Pinnock's View on "God's Prior Knowledge of the Future" from the Perspective of Imamiyyah Theologians". Ma`rifat-e Kalami, 13, 2, 2025, 41-56
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, .(2025) 'A Criticism of Clark Pinnock's View on "God's Prior Knowledge of the Future" from the Perspective of Imamiyyah Theologians', Ma`rifat-e Kalami, 13(2), pp. 41-56
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, . A Criticism of Clark Pinnock's View on "God's Prior Knowledge of the Future" from the Perspective of Imamiyyah Theologians. Ma`rifat-e Kalami, 2025; 13(2): 41-56