Writers:
✍️ Safdar Elahi rad
/ Assistant Professor, Department of Theology and Philosophy of Religion, The Imam Khomeini Education and Research Institute /
elahi@iki.ac.ir
Pages:
125-140
Receive Date: 2025/11/08
Accept Date: 2025/11/08
Abstract:
The possibility of equating human mental phenomena with formal computer symbols, leading to a scientistic approach to computational data and the equivalence of their natures, is one of the most contentious issues arising from recent scientific and technological advancements, primarily highlighted by philosophers of mind. The resemblance of certain computer functions to human mental activities - such as consciousness, internal states, and volition - raises questions about the extent to which computer functions can approximate mindfulness or intelligence and whether artificial entities could achieve human-like intelligence. By analyzing the ontological reality of consciousness through Transcendent Philosophy (Ḥikmat al-Mutaʿāliyah) and explaining the scientific nature of computers and their data, this article comparatively evaluates these two domains. It concludes that, given the philosophical nature of human consciousness, the realization of consciousness and other mental phenomena in physical entities like hardware is logically impossible. Consequently, the Turing Test, which defends a scientistic approach to computers, cannot be deemed successful. John Searle’s "Chinese Room Argument" further supports this study’s argument.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی همسانانگاری میان پدیدههای ذهنی انسان با نمادهای صوری رایانه بر اساس حکمت متعالیه
Abstract:
امکان همسانانگاری میان پدیدههای ذهنی انسان با نمادهای صوری (Formal Symbols) رایانه و درنتیجه رویکرد علمگرایانه به دادههای رایانهای و یکی پنداشتن ماهیت آن دو، از مهمترین مسائل چالشبرانگیزی است که عمدتاً در اثر تحولات نیمقرن اخیر در عرصة علم و فناوری و توسط فیلسوفان ذهن نمایان شده است. شبیه بودن برخی کارکردهای رایانه به فعالیتهای ذهنی انسان، همانند آگاهی و حالات درونی و اراده، این مسئله را موجب شده است که تا چه میزان میتوان کارکردهای رایانه را به ذهنمندی (Mindfulness) یا هوشمندی (Intelligence) نزدیک کرد و آیا میتوان با پیشرفت علوم شاهد تحقق انسانی هوشمند در قالبهای مصنوعی باشیم؟ مقالة حاضر با تحلیل هستیشناسانة حقیقت آگاهی بر اساس اندیشههای حکمت متعالیه و همچنین تبیین علمی ماهیت رایانه و دادههای آن، به بررسی تطبیقی میان این دو امر پرداخته و به این نتیجه رسیده است که با توجه به ماهیت فلسفی آگاهی انسان، اساساً تحقق آگاهی و سایر پدیدههای ذهنی برای موجودات فیزیکال همانند سختافزارها از استحالة منطقی برخوردار است و قهراً آزمون تورینگ (Turing Test) در دفاع از رویکرد علمگرایانه به رایانه، آزمون موفقی قلمداد نخواهد شد. برهان اتاق چینی (Chinese Room) جان سرل را نیز میتوان شاهدی مناسب برای استدلال ارائهشده در این پژوهش دانست.
References:
- اوجینو کاوانا، آندره و نانی، آندره (1396). نظریههای آگاهی در فلسفة ذهن و مغزپژوهی امروز. ترجمة سعید صباغیپور. تهران: ارجمند.
- پرهامی، بهروز (1369). آشنایی با کامپیوتر. تهران: علم و صنعت.
- جاناتان لو، ادوارد (1389). مقدمهای بر فلسفة ذهن. ترجمة امیر غلامی. تهران: مرکز.
- خاتمی، محمود (1381). آشنایی مقدماتی با فلسفة ذهن. تهران: جهاد دانشگاهی.
- سرل، جان ار (1382). ذهن، مغز و علم. ترجمه و تحشیة امیر دیوانی. قم: بوستان کتاب.
- سرل، جان ار (1394). راز آگاهی. ترجمة سیدمصطفی حسینی. تهران: مرکز.
- سعادت، سعید (1387). مبانی کامپیوتر. تهران: دیباگران.
- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1363). مفاتیح الغیب. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1368). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. قم: مکتبة المصطفوی.
- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1375الف). اتحاد العاقل و المعقول (مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین). تهران: حکمت.
- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1375ب). المزاج (مجموعه رسائل فلسفی صدر المتألهین). تهران: حکمت.
- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1380). مبدأ و معاد. قم: اشراق.
- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1382). شرح و تعلیقة صدرالمتألهین بر الهیات شفا. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
- عبودیت، عبدالرسول (1390). درآمدی به نظام حکمت صدرایی. تهران: سمت.
- کافمن، الیوت بی (1379). توربو پاسکال. ترجمة فرنگیس شاکری و لیداجواهر قلم. مشهد: خراسان.
- کمبل، نیل (1400). درآمدی کوتاه بر فلسفة ذهن. ترجمة محمد یوسفی. تهران: نی.
- مصباح یزدی، محمدتقی (1380). شرح جلد هشتم الاسفار الاربعه. نگارش: محمد سعیدیمهر. قم: مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
- مطهری، مرتضی (1372). مجموعهآثار. تهران: صدرا.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Elahi rad, Safdar.(2025) Examining the Equivalence of Human Mental Phenomena with Formal Computer Symbols Based on Transcendent Philosophy. Ma`rifat-e Kalami, 15(1), 125-140 https://doi.org/10.22034/kalami.2025.5001435
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Safdar Elahi rad."Examining the Equivalence of Human Mental Phenomena with Formal Computer Symbols Based on Transcendent Philosophy". Ma`rifat-e Kalami, 15, 1, 2025, 125-140
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Elahi rad, S.(2025) 'Examining the Equivalence of Human Mental Phenomena with Formal Computer Symbols Based on Transcendent Philosophy', Ma`rifat-e Kalami, 15(1), pp. 125-140
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Elahi rad, S. Examining the Equivalence of Human Mental Phenomena with Formal Computer Symbols Based on Transcendent Philosophy. Ma`rifat-e Kalami, 2025; 15(1): 125-140