Ma`rifat-e Kalami, Volume 8, Issue 1, No 18, Year 2025 , Pages 43-60
The Role of Fear in the Early Development of Religion (with Emphasis on the Quran
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
One of the Western views which adopts a naturalistic approach to exploring the "origin of religion", regards "the fear of natural events" as the source of religion. Referring to the Qur'an and narrations, this paper seeks to explain the Qur'anic view on this issue and investigate whether or not the fear of natural events is the origin of religion, tendency towards religion, and one's commitment to its practical rulings, and what in principle, is the Qur'anic viewpoint about the answer to these three questions? After explaining the related concepts, the author divides the discussion of this topic into three parts which are as follows: the first, that is "the early development of religion", which considers that fear does not play any role in the development of religion, rather, its development if ascribed to, God and His will. But in the two other parts, namely, "tendency towards religion" and "adherence to religious injunctions", it is argued that although fear is not regarded as a fundamental factor , its role cannot be completely ignored
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی نقش ترس در پیدایش دین (با تکیه بر قرآن)
Abstract:
یکی از دیدگاه های غربیان که با رویکردی طبیعت گرایانه به موضوع «منشأ دین» پرداخته، «ترس از حوادث طبیعی» را منشأ دین می داند. نوشتار حاضر با استفاده از قرآن و با روش نقلی درصدد است تا نظر قرآن را در این مسئله تبیین کند که آیا منشأ پیدایش دین، گرایش به دین و التزام به احکام عملی آن، می تواند ترس از حوادث طبیعی باشد یا خیر؟ و اساساً قرآن چه دیدگاهی را دربارة پاسخ این سه مسئله بیان می دارد. در این مقاله پس از مفهوم شناسی، این بحث را به ترتیب در سه بخش مطرح کرده ایم: در بخش اول که «پیدایش دین» است، ترس هیچ نقشی در پیدایش دین ندارد؛ بلکه از دیدگاه قرآن، خداوند و ارادة او عامل پیدایش دین است؛ ولی در دو بخش دیگر یعنی «گرایش به دین» و «التزام به احکام دینی»، گرچه ترس عاملی اساسی نیست، لکن نمی توان به کلی نقش آن را نادیده گرفت.
References:
- نهج البلاغة، 1414 ق، تصحيح صبحي صالح، قم، هجرت.
- پالس، دانيل، 1389، هفت نظريه در باب دين، ترجمه محمد عزيزبختياري، چ سوم، قم، مؤسسة آموزشي وپژوهشي امام خميني.
- جوادي آملي، عبدالله، 1383، توحيد در قرآن، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1387، دين‌شناسي، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1388، تسنيم، چ دوم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389 الف، تسنيم، چ ششم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389 ب، منزلت عقل در هندسه معرفت ديني، چ چهارم، قم، اسراء.
- خدايار محبي، منوچهر، 1342، بنياد دين و جامعه‌شناسي، تهران، کتابفروشي زوار.
- خواص، امير و سيد اکبر حسيني، 1388، منشأ دين، تهران، کانون انديشه جوان.
- دورانت، ويل و اري يل، بي‌تا، درس‌هاي تاريخ، ترجمه احمد بطحايي، بي‌جا، بي‌نا.
- دورکيم، اميل، 1382، صور بنياني حيات مذهبي، ترجمه نادر سالارزاده اميري، تهران، دانشگاه علامه طباطبائي.
- راسل، برتراند، 1373، تاريخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دريابندري، چ ششم، تهران، کتاب پرواز.
- ـــــ ، بي‌تا، چرا مسيحي نيستم، ترجمه س.ا.س. طاهري، بي‌جا، بي‌نا.
- راغب اصفهانى، حسين، 1412ق، مفردات ألفاظ القرآن، بيروت، دار القلم.
- شجاعي‌زند، علي‌رضا، 1380، دين، جامعه و عرفي شدن، تهران، نشر مرکز.
- شيرواني، علي و همکاران،1391، مباحثي در کلام جديد، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1374، الميزان في التفسير القرآن، ترجمه سيدمحمدباقر موسوى همدانى، چ پنجم، قم، جامعة مدرسين.
- ـــــ ، 1389، اصول فلسفه و روش رئاليسم، مقدمه و پاورقي مرتضي مطهري، چ چهاردهم، قم، صدرا.
- طبرسي، امين‌الاسلام، 1429ق، مجمع البيان في تفسير القرآن، بيروت، دارالاحياءالتراث العربي.
- ـــــ ،1360، مجمع البيان في تفسير القرآن، ترجمه گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهاني.
- طريحي، فخرالدين، 1375، مجمع البحرين، تحقيق احمد حسيني اشکوري، چ سوم، تهران، مرتضوى.
- فخررازي، محمدبن عمر، 1420 ق، مفاتيح الغيب، چ سوم، بيروت، داراحياءالتراث العربى.
- مجلسى، محمدباقر، 1403 ق، بحار الأنوار، چ دوم، بيروت، دار إحياء التراث العربي.
- مصباح، محمد تقي، 1386، خداشناسي کيهانشناسي انسانشناسي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1388، فلسفه اخلاق، تحقيق احمدحسين شريفي، چ چهارم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1392، رابطه علم و دين، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مصطفوي، حسن، 1360، التحقيق في كلمات القرآن الكريم، تهران، بنگاه ترجمه ونشر کتاب.
- مطهري، مرتضي، 1385، فطرت، چ شانزدهم، قم، صدرا.
- مکارم شيرازي، ناصر، بي‌تا، انگيزه پيدايش مذاهب، چ دوم، قم، هدف.
- هميلتون، ملکم، 1387، جامعه‌شناسي دين، ترجمه محسن ثلاثي، تهران، ثالث.
- هيوم، ديويد، 1387، تاريخ طبيعي دين، ترجمه حميد عنايت، چ چهارم، تهران، خوارزمي.
- يوسفيان، حسن و احمدحسين شريفي، 1385، عقل و وحي، چ دوم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- يوسفيان، حسن، 1389، کلام جديد، چ دوم، تهران و قم، سمت و مؤسسة آموزشي وپژوهشي امام خميني.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
GHOLIPOOR, Javad, Jafari, Mohammad.(2025) The Role of Fear in the Early Development of Religion (with Emphasis on the Quran. Ma`rifat-e Kalami, 8(1), 43-60
Javad GHOLIPOOR; Mohammad Jafari."The Role of Fear in the Early Development of Religion (with Emphasis on the Quran". Ma`rifat-e Kalami, 8, 1, 2025, 43-60
GHOLIPOOR, J, Jafari, M.(2025) 'The Role of Fear in the Early Development of Religion (with Emphasis on the Quran', Ma`rifat-e Kalami, 8(1), pp. 43-60
