Ma`rifat-e Kalami, Volume 9, Issue 2, No 21, Year 2025 , Pages 79-92

    A Critique of the Claim of Mulla Sadra's Accepting the Theory of Considering Revelation as Vision

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mohammad / Associate Professor of Islamic Philosophy and Theology, Islamic Azad University, Bandar Abbas Branch / mnejati1361@yahoo.com
    سید عباس تقوی / Professor and the Heas of Islamic Studies Department , Hormozgan University of Medical Sciences / sa.taghavi@staff.nahad.ir
    Abstract: 
    In some positions in his articles and in order to explain the basis of regarding revelation as vision, Dr. Soroush, claims that Mulla Sadra’s interpretation of the initial verses of Surah al-Vaghe’a and his emphasis on the realization of the Resurrection in the present time, confirms Sadra's belief in this theory. The present study reviews this claim under the two rubrics of Mulla Sadra's views on revelation and his views on the truth of the Resurrection. Mulla Sadra's revelation studies confirms that not only has he not acknowledged regarding revelation as vision in any of his views and beliefs about revelation, but he has emphasized that revelation has a verbal and oratorical reality. Of course, his main concern in this matter is to explain the quality of the physical nature of the process of revelation, including the nature of the relationship between the Prophet and the Angel of Revelation in the physical and sensible aspect of the revelation. But regarding Mulla Sadra's affirmation of the realization of the Resurrection in the present time, it should be noted that, in contrast to Dr Soroush's claim, Mulla Sadra has considered the time of the Major Resurrection as ambiguous. He has drawn a distinction between the Minor Resurrection and Major Resurrection and merely referred to the realization of the Minor Resurrection. In fact, what Mulla Sadra believes in is the Minor Resurrection, which Dr Soroush doesn’t believe in, and what Dr. Soroush refers to in his sixth articles (the Major Resurrection) is not approved by Mulla Sadra
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی و نقد مدعای اذعان صدرالمتألهین به نظریه‌ی «رؤیا انگاری وحی»
    Abstract: 
    عبدالکریم سروش در برخی مواضع مقالات خویش و در جهت تبیین مبنای رؤیا انگاری وحی مدعی است که نوع تفسیر آیات ابتدایی سوره‌ی واقعه توسط صدرالمتألهین و تأکید وی بر تحقق واقعه‌ی قیامت در زمان حال، مؤید استبصار صدرالمتألهین به نظریه‌ی مذکور است. در این مطالعه‌ی ذیل، دو عنوان «دیدگاه صدرالمتألهین در خصوص وحی» و «دیدگاه ایشان در خصوص حقیقت قیامت» این مدعا بررسی و نقد شده است. بررسی وحی شناسی صدرالمتألهین مؤید آن است که وی نه تنها در هیچ یک از مواضع و آراء خویش در زمینه‌ی وحی به مبنای «رؤیا انگاری» اذعان ننموده، بلکه تأکید کرده است که وحی حقیقتی کلامی و خطابی دارد. البته عمده ترین دغدغه‌ی وی در این باره، به تبیین کیفیت جسمانی بودن فرایند وحی و از آن جمله، ماهیت ارتباط پیامبر با فرشته‌ی وحی در وجه جسمانی و محسوس وحی معطوف گشته است. اما در خصوص تصریح صدرالمتألهین به تحقق واقعه‌ی قیامت در زمان حال، باید گفت: به سبب تفکیک قیامت به صغرا و کبرا در تفکر صدرایی، وی بر خلاف مدعای دکتر سروش، زمان وقوع قیامت کبرا را مبهم دانسته و صرفاً به تحقق قیامت صغرا اشاره کرده است. در حقیقت، آنچه صدرالمتألهین به تحققش معتقد است (قیامت صغرا) مد نظر دکتر سروش نیست، و آنچه مراد دکتر سروش در مقالات شش گانه است (قیامت کبرا) مورد تأیید صدرالمتألهین نیست.
    References: 
    • ابن‌سینا، حسين‌بن عبدالله، 1383، الاشارات و التنبیهات، شرح خواجه نصيرالدين طوسي، تحقیق کریم فیضی، قم، مطبوعات دینی.
    • ـــــ ،1363، المبدأ و المعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران، مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل.
    • جعفری هرندی، محمد، 1391، نظریه فلسفی وحی از منظر فارابی و صدرالمتألهين، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • سروش، عبدالکریم، 1378، بسط تجربه نبوی، تهران، صراط.
    • ـــــ ، مقالات محمد راوی رؤياهای رسولانه، www.dinonlin.com، تاریخ بازیابی1392.
    • سروش دباغ، 1385، آئین در آئینه مروری بر آراء دین شناسانه عبدالکریم سروش، تهران، سروش.
    • صدرالمتألهين، 1381، المبدا و المعاد، تصحیح و تحقیق محمد ذبیحی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    • ـــــ ، 1382، الشواهد الربوبیه، تصحیح و تحقیق مصطفی محقق داماد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    • ـــــ ، 1386، مفاتیح الغیب، تصحیح و مقدمه نجفقلی حبیبی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    • ـــــ ،1331، تفسیر القرآن الکریم (منبع الکترونیکی)، تصحیح محسن بیدارفر، قم، مؤسسة تحقیقات و نشر معارف اهل‌بیت.
    • ـــــ ،1380، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    • فارابی، ابونصر، 1379، اندیشه‌های اهل مدینه فاضله، ترجمه و تحشیه جعفر سجادی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    • نجاتی، محمد، 1390، «حس مشترک در فلسفه اسلامی و کارکرد معرفت شناختی و دین شناختی آن در حکمت سینوی» اندیشه نوین دینی، ص9-26.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , Mohammad, , .(2025) A Critique of the Claim of Mulla Sadra's Accepting the Theory of Considering Revelation as Vision. Ma`rifat-e Kalami, 9(2), 79-92

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad ; ."A Critique of the Claim of Mulla Sadra's Accepting the Theory of Considering Revelation as Vision". Ma`rifat-e Kalami, 9, 2, 2025, 79-92

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M, , .(2025) 'A Critique of the Claim of Mulla Sadra's Accepting the Theory of Considering Revelation as Vision', Ma`rifat-e Kalami, 9(2), pp. 79-92

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M, , . A Critique of the Claim of Mulla Sadra's Accepting the Theory of Considering Revelation as Vision. Ma`rifat-e Kalami, 2025; 9(2): 79-92