Ma`rifat-e Kalami, Volume 11, Issue 2, No 25, Year 2025 , Pages 143-156
An Analysis of the Idea of Vision of God based on Wahhabi School of Thought
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
The school of Wahhabism is one of the emerging schools of the Islamic world, which, like other schools, has a system of thought. One of the issues that is strongly proposed in the Wahhabi intellectual system is the possibility of vision of God Almighty on the one hand, and its realization on the day of resurrection for the believers on the other hand. In this matter, Wahhabis have relied on narrated evidences, which this paper examine them. The conclusive rational arguments show that the Wahhabi theory is invalid. Although their arguments sometimes have the ability to prove their claims in terms of semantics, but considering the problem of the effect of certain assumptions on the understanding of religious texts, there is no choice but to interpret those texts.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی انگارۀ رؤیت خداوند در اندیشۀ وهابیان
Abstract:
مکتب وهابیت از مکاتب نوظهور دنیای اسلام است که مانند دیگر مکاتب، دارای یک منظومۀ فکری است. یکی از مسائلی که با شدت تمام در منظومۀ فکری وهابیان از آن دفاع می شود، مسئلۀ امکان رؤیت خداوند متعال از سویی، و وقوع آن در قیامت برای مؤمنان از سوی دیگر است. وهابیان در این مسئله متکی به ادلۀ نقلی هستند. آنچه در این نوشتار می آید، بررسی نظریه و ادلۀ آنهاست. براساس مهم ترین یافته های این تحقیق، نظریۀ وهابیان با ادلۀ عقلی متقن باطل می شود. ادلۀ آنها نیز هرچند گاه به لحاظ دلالی قابلیت اثبات مدعایشان را دارند، ولی با توجه به مسئلۀ تأثیر پیش فرض های یقینی در فهم نصوص دینی، چاره ای جز تأویل آن نصوص نیست.
References:
- ابن‌تیمیه حرانی، احمدبن عبدالحلیم، 1406ق، منهاج السنۀ النبویۀ، تحقیق محمد رشاد سالم، جامعة الإمام محمدبن سعود الإسلاميه.
- ابن‌جبرین، عبدالله‌بن عبدالرحمن، 1430ق، شرح اصول العقاید الدینیه، ریاض، دار کنوز اشبیلیا.
- ابن‌سحمان نجدی، سلیمان، 1414ق، الضیاء الشارق فی رد الشبهات الماذق المارق، تحقیق عبدالسلام‌بن برجس، رياض، رئاسة ادارة البحوث العلمية والإفتاء.
- ابن‌سعیدان، ولیدبن راشد، بي‌تا، اتحاف اهل الالباب، نسخۀ الکترونیکی در: المکتبۀ الشاملۀ.
- ابن‌فارس، احمدبن زکریا، 1404ق، معجم مقاییس اللغۀ، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
- ابن‌فوزان، صالح‌بن عبدالله، 1423ق، إعانة المستفيد بشرح كتاب التوحيد، عربستان سعودی، مؤسسة الرسالة.
- اسدآبادی معتزلی، قاضی عبدالجبار، 1422ق، شرح الاصول الخمسۀ، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- آل‌مبارک، فیصل‌بن عبدالعزیز، 1427ق، التعلیقات السنیۀ علی العقیدۀ الواسطیۀ، تحقیق عبد الإله‌بن عثمان الشَّايع، عربستان سعودی، دار الصميعي للنشر والتوزيع.
- آمدی، سیف‌الدین، 1423ق، ابکار الافکار فی اصول الدین، تحقیق احمد محمدمهدی، قاهره، دار الکتب.
- بامري، جواد، 1395، تجسیم و تشبیه خداوند از دیدگاه وهابیان در ترازوی نقد، قم، دار التهذیب.
- بامري، جواد، 1390، رؤیت خداوند در اندیشۀ متکلمان اسلامی، قم، ایده گستر.
- البراک، عبدالرحمن‌بن ناصر، 1429ق، شرح العقیدۀ الطحاویۀ، عربستان سعودی، دار التدمرية.
- برنجكار، رضا و ابراهیم توكلي مقدم، 1394، «نقد دیدگاه ناصر القفاری در مسئلۀ رؤیت خداوند»، سلفی‌پژوهی، ش 1، ص 83ـ99.
- بغوی، حسین‌بن مسعود، 1420ق، معالم التنزیل، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- بن‌باز، عبدالعزیزبن عبدالله، بي‌تا، مجموع فتاوی، اشراف محمدبن‌سعد الشویعر، چ دوم، بی‌جا، بی‌نا.
- بهبهاني، عبدالكريم، 1393، امکان دیدن خدا از منظر تشبیه و تنزیه، قم، مجمع جهانی اهل بیت.
- تویجری، حمودبن عبدالله، 1414ق، اتحاف الجماعة بما جاء في الفتن والملاحم وأشراط الساعة، ریاض، دار الصميعي للنشر والتوزيع.
- جوهری، اسماعیل‌بن حماد، 1410ق، الصحاح، بیروت، دار العلم للملایین.
- الحکمی، حافظ‌بن احمد، بي‌تا، أعلام السنة المنشورة لاعتقاد الطائفة الناجية المنصورة، تحقیق حازم القاضی، عربستان سعودی، وزارة الشؤون الإسلامية والأوقاف والدعوة والإرشاد.
- ـــــ ، 1410ق، معارج القبول بشرح سلم الوصول، تحقیق عمربن محمود ابوعمر، عربستان سعودی، دار ابن قیم.
- حلی، حسن‌بن یوسف، 1363، انوار الملکوت فی شرح الیاقوت، قم، شريف الرضي.
- ـــــ ، 1413ق، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم، مؤسسۀ النشر الاسلامی.
- ـــــ ، 1415ق، مناهج الیقین فی اصول الدین، تهران، اسوه.
- حمصی رازی، سدیدالدین، 1412ق، المنقذ من التقلید، قم، مؤسسة نشر اسلامی.
- راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد، 1412ق، مفردات الفاظ القرآن، لبنان، دار العلم.
- رياحي، علي‌ارشد و محمدرضا حضوربخش، 1395، رؤیت حق تعالی از دیدگاه متکلمان اشاعره، معتزله و شیعۀ امامیه تا قرن هشتم هجری، اصفهان، جهاد دانشگاهی.
- سعدي، عبدالرحمن‌بن ناصر، 1420ق، تيسير الكريم الرحمن في تفسير كلام المنان، تحقیق عبدالرحمن‌بن معلا اللويحق، مؤسسة الرسالة.
- ـــــ ، 1426ق، التنبیهات اللطیفۀ، بیروت، عالم الکتب.
- طبرسی، فضل‌بن حسن، 1372، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو.
- طبری، محمدبن جریر، 1412ق، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفۀ.
- طوسی، محمدبن‌حسن، 1406ق، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، بیروت، دار الاضواء.
- ـــــ ، بي‌تا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- العثیمین، محمدبن صالح، 1426ق، شرح العقیدۀ السفارینیه، ریاض، مدار الوطن للنشر.
- فاضل مقداد، 1420ق، الانوار الجلالیۀ، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیۀ.
- فخررازی، محمدبن‌عمر، 1986م، الاربعین فی اصول الدین، قاهره، مکتبۀ الکلیات الازهریۀ.
- ـــــ ، 1411ق، المحصل، عمان، دار الرازی.
- فراهیدی، خلیل‌بن احمد، 1410ق، العین، قم، هجرت.
- فیومی، احمدبن محمد، بي‌تا، المصباح المنیر، قم، شريف الرضي.
- قفاری، ناصربن عبدالله، 1414ق، اصول مذهب الشیعۀ الاثنی عشریۀ ـ عرض و نقد ـ، عربستان سعودی، دار النشر بدون.
- المطرفی، عویدبن‌عیاد، 1426ق، آیات عتاب المصطفی فی ضوء العصمۀ و الاجتهاد، مکه، كلية الشريعة والدراسات الإسلامية بجامعة الملك عبد العزيز.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Mohammad hosein.(2025) An Analysis of the Idea of Vision of God based on Wahhabi School of Thought. Ma`rifat-e Kalami, 11(2), 143-156
Mohammad hosein ."An Analysis of the Idea of Vision of God based on Wahhabi School of Thought". Ma`rifat-e Kalami, 11, 2, 2025, 143-156
, M.(2025) 'An Analysis of the Idea of Vision of God based on Wahhabi School of Thought', Ma`rifat-e Kalami, 11(2), pp. 143-156
