Ma`rifat-e Kalami, Volume 12, Issue 1, No 26, Year 2025 , Pages 131-148

    A Review of "Separation" and the Narrative Arguments of the Corporeity of the Soul (Based on the views of Sheikh Mujtaba Qazvini)

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Ali Ghadran gharamaleki / PhD in Islamic Education, University of Islamic Education agh0251@yahoo.com / agh0251@yahoo.com
    Pages: 131-148 Receive Date: 2025/04/01 Accept Date: 2025/04/01
    Abstract: 
    One of the most important and challenging issues in egology is the issue of corporeality of the soul. In the present age, the common view among Muslim theologians is the incorporeity of the soul, which has been presented by rational philosophers and theologian (philosophical theology). In contrast, some narrative theologians and the followers of the "separation" view advocate physicality and non-incorporeity. The present paper analyzes the various narrated arguments presented by the separatists. Using the library method and examining the main separatist reference books, especially the works of Sheikh Mujtaba Qazvini, the author has obtained the following evidences and analyzed them in five titles: "definition of the soul as the body", "the origin of human creation", "contingency of man", "the contradiction of the soul with science and reason" and "mentioning the material effects of the soul". Then, using descriptive analysis, he has reviewed these arguments and shown that they do not have the ability to prove the corporeity of the soul.
    Keywords: 
    corporeity of the soul
    separation
    Sheikh Mojtaba Qazvini
    narrative evidences of the corporeity of the soul
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نگره «تفکیک» و ادله نقلی جسمانیت نفس؛ بررسی و نقد (با محوریت دیدگاه شیخ مجتبی ‌قزوینی)
    Abstract: 
    یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز نفس شناسی، مسئله تجرد و عدم تجرد نفس است. در عصر حاضر و در میان دین پژوهان اسلامی، دیدگاه رایج تجرد نفس است که از سوی فلاسفه و متکلمان عقل محور (کلام فلسفی) ارائه شده است. در مقابل، برخی از متکلمان نقل محور و پیروان نگره «تفکیک» از جسمانیت و عدم تجرد نفس دفاع می کنند. تفکیکیان برای این مدعای خود از ادله گوناگونی بهره گرفته اند که در این مقاله، ادله نقلی آنان تبیین، تحلیل و بررسی شده است. نگارنده با روش «مطالعه کتابخانه ای» و با فحص در کتاب های اصلی و مرجع تفکیکیان و به ویژه آثار شیخ مجتبی قزوینی به این ادله دست یافته و آنها را در پنج عنوانِ «تعریف نفس به جسم»، «منشأ آفرینش انسان»، «حدوث انسان»، «مغایرت نفس با علم و عقل» و «ذکر آثار مادی نفس» تحلیل کرده است. سپس با تحلیل توصیفی این ادله را نقد و بررسی نموده و نشان داده است که این ادله، توان اثبات جسمانیت نفس را ندارند.
    Keywords: 
    ادله نقلی جسمانیت نفس
    شیخ مجتبی‌‌ قزوینی
    نگره «‌تفکیک»
    جسمانیت نفس
    References: 
    • ابن‌ابي‌الحديد، عبدالحميد بن هبةالله، 1404ق، شرح نهج‌البلاغه، تحقيق محمد ابوالفضل ابراهيم، قم، کتابخانه آيةالله مرعشي نجفي‏.
    • ابن‌بابويه، محمدبن علي، 1398ق، التوحيد، تحقيق هاشم حسيني، قم، جامعه مدرسين.
    • ـــــ ، 1413ق، من لايحضره الفقيه‏، تحقيق علي‌اكبر غفاري، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏.
    • ـــــ ، 1376، الأمالي، تهران، كتابچي.
    • ابن‌حزم اندلسى‏، 1416ق، الفصل في الملل و الأهواء و النحل‏، تعليق احمد شمس‌الدين‏، بيروت، دار الكتب العلمية.
    • ابن‌غضائري، 1422ق، الرجال، قم، دار الحديث.
    • اشعرى‏، ابوالحسن، 1400ق، مقالات الإسلاميين و اختلاف المصلين‏، آلمان، فرانس شتاينر.
    • اصفهاني، ميرزامهدي، 1385، ابواب الهدي، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • برقي، احمدبن محمدبن خالد، 1371، المحاسن، تحقيق جلال‌الدين محدث، ‏قم، دار الكتب الإسلامية.
    • تميمي آمدي، عبدالواحد بن محمد، 1410ق، غرر الحكم و درر الكلم‏، تصحيح سيدمهدي رجائي، ‏قم، دار الكتاب الإسلامي.
    • تهانوى‏، محمدعلى، 1996م، موسوعة كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم‏، بيروت، مكتبة لبنان ناشرون‏.
    • تهراني، ميرزا جواد، 1333، ميزان المطالب، تهران، چاپخانه آفتاب.
    • جوادي آملي، عبدالله، 1386، تفسير موضوعي قرآن کريم (توحيد در قرآن)، تنظيم حيدرعلي ايوبي، قم، اسراء.
    • حکيمي، محمدرضا، 1383، مکتب تفکيک، قم، دليل ما.
    • خسروپناه، عبدالحسين، 1391، جريان‌شناسي فکري ايران معاصر، قم، مؤسسه فرهنگي حکمت نوين اسلامي.
    • رازي، محمد بن عمر، 1407، المطالب العاليه، تحقيق احمد حجازي السقاء، بيروت، دار الکتاب العربي.
    • رحيميان فردوسي، محمدعلي، 1382، متأله قرآني شيخ‌ مجتبي‌‌ قزويني خراساني، قم، دليل ما.
    • سيدمرتضي، على بن حسين‏، 1411ق، ذخيرة العالم و بصيرة المعلم‏، تحقيق سيداحمد حسينى‏، قم، مؤسسة النشر الإسلامي‏.
    • صدرالمتألّهين‏، محمدبن ابراهيم شيرازي، 1354، المبدأ و المعاد، تصحيح سيدجلال‌الدين آشتياني‏ تهران، انجمن حكمت و فلسفه ايران.
    • صفّار، محمدبن حسن‏، 1404ق، بصائر الدرجات في فضائل آل محمّد، تصحيح محسن كوچه باغي، قم، مكتبة آيةالله مرعشي نجفي‏.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1372، الميزان في تفسير القرآن، تهران، دار الکتب الاسلامية.
    • طبرسي، احمدبن علي، 1403ق، الإحتجاج علي أهل اللجاج، تحقيق محمدباقر خرسان، مشهد، مرتضي‏.
    • طوسي، محمدبن الحسن، 1373، رجال الطوسي‏، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم.
    • عبوديت، عبدالرسول، 1391، درآمدي به نظام حکمت صدرايي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • فيض كاشاني‏، محمدبن مرتضي، 1406ق، الوافي، تحقيق و تعليق سيدضياء‌الدين علامه، اصفهان، كتابخانه اميرالمؤمنين.
    • قاضى عبدالجبار، ابوالحسن، 1965م، المغني في أبواب التوحيد و العدل‏، تحقيق جورج قنواتى، قاهره، الدار المصرية.
    • قدردان قراملکي، علي و محمدحسن قدردان قراملکي، 1397، «ادله عقلي تجرد نفس از ديدگاه آيت‌الله جوادي آملي»، حکمت اسراء، ش32، ص5-37.
    • قدردان قراملکي، علي، 1398، «بازخواني ادله نقلي تجرد نفس از ديدگاه آيت‌الله جوادي آملي»، حکمت اسراء، ش34، ص69-99.
    • قزويني، شيخ مجتبي‌، 1393، بيان الفرقان، قزوين، حديث امروز.
    • ـــــ ‌، بي‌تا(الف)، رساله‌اي در معرفة النفس، نسخه خطي موجود در کتابخانه مؤسسه معارف اهل‌بيت، بي‌جا، بي‌نا.
    • ـــــ ‌، بي‌تا(ب)، رساله‌اي در نقد اصول يازده‌گانه ملاصدرا، نسخه خطي موجود در کتابخانه مؤسسه معارف اهل‌بيت، بي‌جا، بي‌نا.
    • كليني، محمدبن يعقوب‏، 1407ق، الكافي، تحقيق علي‌اكبر غفاري و محمد آخوندي، تهران، دار الكتب الإسلامية.
    • مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بيروت، دار إحياء التراث العربي‏.
    • ـــــ ، 1404ق، مرآة العقول في شرح أخبار آل‌الرسول‏، تحقيق سيدهاشم‏ رسولي محلاتي، تهران، دار الكتب الإسلامية.
    • مرواريد، حسنعلي، 1418ق، تنبيهات حول المبدأ و المعاد، مشهد، آستان قدس رضوي.
    • مطهري، مرتضي، 1396، مجموعه آثار، تهران، صدرا.
    • مؤسسه معارف اهل‌بيت و مؤسسه فرهنگي امام صادق، 1395، مشعل معرفت؛ ارج‌نامه آيت‌الله سيدجعفر سيدان، قم، مؤسسه معارف اهل‌بيت.
    • نجاشي، 1365، رجال النجاشي، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم.
    • 101 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ghadran gharamaleki, Ali.(2025) A Review of "Separation" and the Narrative Arguments of the Corporeity of the Soul (Based on the views of Sheikh Mujtaba Qazvini). Ma`rifat-e Kalami, 12(1), 131-148

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ali Ghadran gharamaleki."A Review of "Separation" and the Narrative Arguments of the Corporeity of the Soul (Based on the views of Sheikh Mujtaba Qazvini)". Ma`rifat-e Kalami, 12, 1, 2025, 131-148

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ghadran gharamaleki, A.(2025) 'A Review of "Separation" and the Narrative Arguments of the Corporeity of the Soul (Based on the views of Sheikh Mujtaba Qazvini)', Ma`rifat-e Kalami, 12(1), pp. 131-148

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ghadran gharamaleki, A. A Review of "Separation" and the Narrative Arguments of the Corporeity of the Soul (Based on the views of Sheikh Mujtaba Qazvini). Ma`rifat-e Kalami, 2025; 12(1): 131-148