Ma`rifat-e Kalami, Volume 12, Issue 2, No 27, Year 2025 , Pages 129-148
Where is the Ultimate Perfection of Man Realized, from the Perspective of the Holy Quran
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Ali rahid
/ M.A. of Qur'anic Sciences and Interpretation, The Imam Khomeini Educational and Research Institute / alirahid66@gmail.com
/ M.A. of Qur'anic Sciences and Interpretation, The Imam Khomeini Educational and Research Institute / alirahid66@gmail.comMustafa Karimi / Assistant Professor of the Department of Qur'anic Sciences and Interpretation, The Imam Khomeini Educational and Research Institute / karimi@iki.ac.ir
Abstract:
Human seeks perfection by nature. This great tendency puts man in the path of movement and growth. Knowing the last level of perfection and the place of its realization has a great role in guiding human behavior and actions. I have investigated the Holy Quran’s viewpoint about the place of realization of the final perfection of human being, in this research, using the library research method and a descriptive-analytical method and following the rules of thematic interpretation. This research shows that according to Qur'an’s verses, all the three states of being, i.e. the world, the intermediate world, and the Day of Resurrection, are places where the final perfection of human being occurs; and corresponding to the existential capacity of each world, human can achieve a degree of his/her final perfection. Such perfection takes place in this world by performing optional actions. The Quranic verses, which talk about nourishment, guidance and improvement in the intermediate world, indicate the realization of the final perfection in that world; and are approved by many Islamic narrations as well. The Holy Qur’an frequently mentions some issues that can be used to prove the realization of the final perfection in the Day of Resurrection, including: the exit of some people from the Hell, mercy and forgiveness and greetings in Heaven, refinement of the soul of the ones living in Heaven, the request for the completion of light and the luminous movement of the inhabitants of Heaven, their glorification and praise of God, intuition of God and visiting Him in the Heaven and nourishment of the inhabitants of Heaven
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :محل تحقق کمال نهایی انسان از منظر قرآن کریم
Abstract:
انسان به طور فطری موجودی کمال گراست. این گرایش والا انسان را دائم در مسیر حرکت و رشد قرار می دهد. شناخت آخرین مرتبه کمال و محل تحقق آن نقش بسزایی در جهت دهی به رفتار و افعال انسان دارد. پژوهش پیش رو دیدگاه قرآن کریم درباره محل تحقق کمال نهایی انسان را به شیوه مطالعه کتابخانه ای و روش توصیفی ـ تحلیلی و با رعایت ضوابط تفسیر موضوعی بررسی کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد آیات وحی هر سه نشئه دنیا، برزخ و قیامت را محل وقوع کمال نهایی انسان می داند که متناسب با ظرفیت وجودی هر عالم، مراتبی از کمال نهایی برای انسان به وقوع می پیوندد. مطابق آیات وحی، در عالم دنیا به تبع انجام افعال اختیاری، چنین کمالی محقق می گردد. آیاتی که از ارتزاق، هدایت و اصلاح در عالم برزخ سخن می گوید بر تحقق کمال نهایی در عالم برزخ دلالت دارد و مؤید به روایات متعدد نیز هست. قرآن کریم در آیات متعددی مسئله خروج بعضی انسان ها از جهنم، افاضه رحمت و مغفرت و تحیت در بهشت، تزکیه بهشتیان، درخواست اتمام نور و حرکت نورانی بهشتیان، تسبیح و تحمید آنان، شهود و ملاقات پروردگار و ارتزاق مؤمنان در بهشت را مطرح می نماید که می توان برای اثبات تحقق کمال نهایی در عالم قیامت از آنها استفاده کرد.
References:
- نهج‌البلاغه، 1414ق، تصحيح صبحي صالح، قم، هجرت.
- صحيفه سجاديه، 1376، چ دوم، قم، الهادي.
- ابن‌عاشور، محمدطاهر، 1420ق، تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن عاشور، بيروت، مؤسسة التاریخ العربی.
- ابن‌کثیر دمشقي، اسماعیل‌بن عمر، 1419ق، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دار الکتب العلميه.
- امين، نصرت‌بيگم، بي‌تا، تفسير مخزن العرفان در علوم قرآن، بي‌جا، بي‌نا.
- آلوسی، محمودبن عبدالله، 1415ق، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، دارالکتب العلمیه.
- آندلسي، ابوحيان، 1420ق، البحر المحیط فى التفسیر، بیروت، دارالفکر.
- بیضاوی، عبدالله‌بن عمر، 1418ق، انوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت، دار احیاء التراث العربي.
- تميمي آمدي، عبدالواحد‌بن محمد، 1366، تصنيف غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
- ثقفی تهرانی، محمد، 1398، روان جاوید در تفسیر قرآن مجید، تهران، برهان.
- جمعى از محققان، ۱۳۸۹، فرهنگ نامه اصول فقه، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى.
- جوادی آملی، عبدالله، 1380، تفسیر تسنیم (تفسیر قرآن کریم)، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1387، نسيم انديشه، دفتر دوم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389الف، ادب فنای مقربان، قم، اسراء، ج 6.
- ـــــ ، 1389ب، فلسفه حقوق بشر، چ ششم، قم، اسراء.
- حويزي، عبدعلي‌بن جمعه، 1415ق، تفسير نور الثقلين، چ چهارم، قم، اسماعيليان.
- راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد، 1412ق، مفردات ألفاظ القرآن، بيروت، دار الشامیه.
- رجبي، محمود، 1395، انسان‌شناسي، چ بيستم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- رشیدرضا، محمد، 1414ق، تفسير المنار، بيروت، دار المعرفه.
- زمخشری، محمودبن عمر، 1407ق، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، بیروت، دار الکتاب العربی.
- سلمی، محمدبن حسن، 1369، حقائق التفسير، تهران، مركز نشر دانشگاهى.
- سمرقندی، نصربن محمد، 1416ق، تفسیر السمرقندى المسمى بحرالعلوم، بیروت، دارالفكر.
- سمین، احمدبن يوسف، 1414ق، الدر المصون فى علوم الكتاب المكنون، بیروت، دار الكتب العلميه.
- سيوطي، عبدالرحمن، 1404ق، الدر المنثور فى التفسير بالماثور، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشى نجفى.
- شجاعي، محمد، 1380، قيام قيامت، تهران، مؤسسة فرهنگي دانش و انديشه معاصر.
- صادقی تهرانی، محمد، 1403ق، الفرقان فى تفسير القرآن بالقرآن و السنه، قم، فرهنگ اسلامي.
- صافی، محمود، 1418ق، الجدول في إعراب القرآن و صرفه و بيانه مع فوائد نحوية هامة، دمشق، دار الرشيد.
- صدرالمتألهين، 1361، تفسير القرآن الكريم، چ دوم، قم، بيدار.
- ـــــ ، 1375، الشواهد الربوبية في المناهج السلوکيه، بیروت، مؤسسة التاريخ العربي.
- صدوق، محمدبن علي، 1376، الامالي، چ ششم، تهران، كتابچي.
- ـــــ ، 1406ق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، چ دوم، قم، شريف الرضي.
- ـــــ ، 1413ق، من لا يحضره الفقيه، قم، جامعة مدرسين.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1390ق، الميزان في تفسير القرآن، چ دوم، بيروت، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات.
- طبرسي، فضل‌بن حسن، 1372، مجمع البيان في تفسير القرآن، چ سوم، تهران، ناصر خسرو.
- طوسی، محمدبن حسن، بي‌تا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- عکبری، عبدالله‌بن حسین، 1419ق، التبيان في إعراب القرآن، ریاض، بيت الأفكار الدوليه.
- عياشي، محمدبن مسعود، 1380، تفسير العياشي، تهران، مطبعة العلميه.
- فتال نيشابوري، محمدبن احمد، 1375، روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، قم، شريف الرضي.
- فخررازی، محمدبن عمر، 1420ق، التفسير الكبير، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- فضل‌الله، سيدمحمدحسين، 1419ق، من وحى القرآن، بيروت، دار الملاك.
- فیومى، احمدبن محمد، 1414ق، المصباح المنیر، چ دوم، قم، هجرت.
- قرائتی، محسن، 1388، تفسیر نور، تهران، مركز فرهنگى درس‌هايى از قرآن.
- قمي، علي‌بن ابراهيم، ۱۳۶۳، تفسير القمي، چ سوم، قم، دار الکتاب.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1407ق، الکافي، چ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، چ دوم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- مرکز فرهنگ و معارف قرآن، 1382، دايرة المعارف قرآن كريم، چ سوم، قم، بوستان كتاب.
- مشکینی، علی، 1381، ترجمه قرآن، قم، الهادي.
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1378، آموزش فلسفه، تهران، اميركبير.
- ـــــ ، 1384، به سوي خودسازي، چ چهارم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، ۱۳۸۸الف، پيش‌نيازهاي مديريت اسلامي، چ دوم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1388ب، لقاي الهي، چ دوم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1390، آيين پرواز، چ هفتم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1391، معارف قرآن، چ چهارم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، بي‌تا، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مصطفوي، سيدحسن، 1368، التحقيق في کلمات القرآن الکريم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
- مطهري، مرتضي، 1384، مجموعه آثار، چ هفتم، تهران، صدرا.
- مغنیه، محمدجواد، 1425ق، التفسیر المبین، قم، دار الكتاب الاسلامي.
- مکارم شیرازی، ناصر و همكاران، 1371، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
- ـــــ ، 1386، پیام قرآن، چ نهم، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- ـــــ ، 1421ق، الامثل في تفسير كتاب الله المنزل، ترجمة محمدعلی آذرشب، قم، مدرسة الامام علي‌بن ابي‌طالب.
- ملکی میانجی، محمدباقر، 1400ق، بدايع الكلام فى تفسير آيات الاحكام، بيروت، مؤسسة الوفاء.
- موسوی خمینی، سیدروح‌الله، 1382، معاد از دیدگاه امام خمینی، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ـــــ ، 1387، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، چ بيستم، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
- ـــــ ، ۱۳۷۹، شرح حديث جنود عقل و جهل، چ هفتم، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- ـــــ ، 1392، تعليقات على شرح فصوص الحكم و مصباح الأنس، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- ـــــ ، بي‌تا، تفسير سوره حمد، چ سيزدهم، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- میبدی، احمدبن محمد، 1371، كشف الاسرار و عدة الابرار، تهران، اميركبير.
- ورام‌بن ابي‌فراس، مسعود‌بن عيسي، 1410ق، تنبيه الخواطر و نزهة النواظر، قم، مکتبه فقيه
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
rahid, Ali, Karimi, Mustafa.(2025) Where is the Ultimate Perfection of Man Realized, from the Perspective of the Holy Quran. Ma`rifat-e Kalami, 12(2), 129-148
Ali rahid; Mustafa Karimi."Where is the Ultimate Perfection of Man Realized, from the Perspective of the Holy Quran". Ma`rifat-e Kalami, 12, 2, 2025, 129-148
rahid, A, Karimi, M.(2025) 'Where is the Ultimate Perfection of Man Realized, from the Perspective of the Holy Quran', Ma`rifat-e Kalami, 12(2), pp. 129-148
