Ma`rifat-e Kalami, Volume 13, Issue 1, No 28, Year 2024 , Pages 25-38

    بررسی تحلیلی نسبت نظریه «تکامل» با خداباوری و الحاد

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Hamid Emamifar / Assistant Professor - Department of Islamic Studies, Arak University / Hamidemami95@yahoo.com
    Mahdi Mahdavi Athar / استادیار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره / m.athar347@gmail.com
    Pages: 25-38 Receive Date: 2024/12/23 Accept Date: 2024/12/23
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی تحلیلی نسبت نظریه «تکامل» با خداباوری و الحاد
    Abstract: 
    طرح نظریة «تکامل» توسط چارلز داروین در سال 1859 موجب پدیدار شدن مسئله مهم تلازم منطقی تکامل با الحاد شد. چهار نگاه عمده در مواجهه با این مسئله به وجود آمد. عده ای این نظریه را نسبت به الحاد و دین داری بی طرف دانسته اند. عده ای لازمه منطقی آن را الحاد معرفی کرده اند. از سوی دیگر، گروهی آن را سازگار و همسو با آموزه های دینی تلقی نموده اند و عده دیگری احتمال صدق معرفت شناختی تکامل را تنها با پیش فرض خداباوری ممکن دانسته اند. این اختلاف در غرب به تمام اشکال آن و در عالم اسلام در برخی اشکال آن جریان دارد. این مقاله با روش تحلیلی ـ توصیفی با طرح نگاه های مختلف در این زمینه، لازمه منطقی این نظریه را تحلیل و بیان کرده است. به نظر می رسد اگر نظریه تکامل را با تمام اجزا و شرایط آن در نظر بگیریم، منطقاً و در ادعا، نسبت به اصل وجود خدا ساکت است، اگرچه قطعاً با نوع خداباوری غایتمند و هدفمند در نظام هستی ناسازگار است؛ یعنی اگرچه اصل وجود خدا در خود نظریه «تکامل» نفیاً و اثباتاً موردبحث قرار نگرفته است و منطقاً این مسئله ربطی به تکامل ندارد، ولی قیودی در نظریه «تکامل» مشهور گنجانده شده است که با هدایتگری و هدفمندی و غایتمندی خلقت و وجود خدای حکیم و غایتمند در عالم هستی قطعاً سازگاری ندارد. از سوی دیگر، این ادعا که این قیود را می توان از تکامل جدا کرد و نظریه «تکامل» را حفظ نمود، به نظر می رسد ادعایی ناصواب است.
    Keywords: 
    دین‌داری
    الحاد
    داروینیسم
    نظریه «تکامل»
    هدفمندی
    داروین
    • 80 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Emamifar, Hamid, Mahdavi Athar, Mahdi.(2024) بررسی تحلیلی نسبت نظریه «تکامل» با خداباوری و الحاد. Ma`rifat-e Kalami, 13(1), 25-38

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hamid Emamifar; Mahdi Mahdavi Athar."بررسی تحلیلی نسبت نظریه «تکامل» با خداباوری و الحاد". Ma`rifat-e Kalami, 13, 1, 2024, 25-38

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Emamifar, H, Mahdavi Athar, M.(2024) 'بررسی تحلیلی نسبت نظریه «تکامل» با خداباوری و الحاد', Ma`rifat-e Kalami, 13(1), pp. 25-38

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Emamifar, H, Mahdavi Athar, M. بررسی تحلیلی نسبت نظریه «تکامل» با خداباوری و الحاد. Ma`rifat-e Kalami, 2024; 13(1): 25-38