تبيين و نقد عقل‌ورزي وهابيان

ضمیمهاندازه
3.pdf370.5 کیلو بایت

سال چهاردهم، شماره اول، پياپي 30، بهار و تابستان 1402، ص 39-56
 

نوع مقاله: پژوهشي
محمدحسين فارياب/ دانشيار گروه كلام مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)     m.faryab@gmail.com
دريافت: 15/10/1401 ـ پذيرش: 15/01/1402

چکيده
«عقل‌ورزي» يکي از مباني مهم هر مکتب فکري است و توجه لازم يا غير لازم يا کمتر از حد لزوم نسبت به آن مي‌‌تواند نظريات برآمده از هر مکتب را تحت‌الشعاع قرار دهد. به ديگر سخن، يکي از راه‌هاي ارزيابي نظريات يک مکتب ارزيابي مباني آن، و يکي از مهم‌ترين مباني، بهره‌‌گيري بايسته و شايسته از عقل است. اگرچه وهابيت از اين نظر همواره از سوی محققان نکوهش گردیده است، اما به نظر مي‌رسد مي‌توان نگاه دقيق‌تري به جايگاه مسئله عقل در منظومۀ فکري آنها انداخت و نقدهاي بينادي‌تري نسبت به آنها داشت. اين نوشتار بر آن است تا با روش تحلیلی ـ انتقادی جايگاه عقل را از منظر وهابيت در هفت محور (قواعد عقلي، حسن و قبح عقلي، عقل‌ ابزاري، عقل منبعي، تعارض عقل و نقل، تقدم نقل بر عقل، و مخالفت با برخي علوم عقلي) بررسي کند. براساس يافته‌هاي اين پژوهش، مهم‌ترين ايراد بر آنها در حوزۀ تعارض عقل و نقل، حسن و قبح عقلي و نيز مخالفت با برخي علوم عقلي است. علاوه بر آن ايشان در حوزۀ عقل منبعي نيز تلاش وافري از خود نشان نداده‌اند.

کليدواژه‌ها: عقل‌ورزي، عقل منبعي، عقل ابزاري، وهابيان، ادلۀ اثبات وجود خدا.
 

شماره صفحه: 
39