معرفت کلامی

دیدگاه عموم اندیشمندان اسلامی بر آن است که قرآن کلام خداوند است که با همین الفاظ بر پیامبر(ص) نازل شده است. عبدالکریم سروش در مقابل بر آن است که قرآن توصیف مشاهدات خود پیامبر(ص) در رؤیایی ویژه است. پذیرش یا نفی این ادعا می تواند در نگاه ما به قرآن و سهم الوهیت و بشریتی که به آن نسبت می دهیم بسیار مؤثر باشد. فرضیه سروش را از جنبه های مختلف حدیثی، تاریخی، فلسفی و پدیدارشناختی می توان بررسی کرد. یک دسته از داده هایی که در قضاوت میان این دو دیدگاه دارای اهمیت و تعیین¬کنندگی است، داده های درون متنی قرآن از منظر آرایش متکلم، مخاطب و غایب بودن سوژه های مختلف در این کتاب است. سروش معتقد است این دسته از داده ها به سود فرضیه اوست. در این نوشتار نشان داده می شود که این داده ها اتفاقاً تضعیف کننده این فرضیه و تقویت کننده دیدگاه رایج است.