معرفت کلامی، سال پنجم، شماره اول، پیاپی 12، بهار و تابستان 1393، صفحات 127-138

    دلیل معرفت در کلام امام سجاد علیه السلام

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محمد عباس زاده جهرمی / استادیار گروه معارفت اسلامي دانشگاه جهرم / m_abas12@yahoo.com
    چکیده: 
    انديشه درباره‌ی شناخت خدا بنيادي‌ترين انديشه‌ی ديني هر فرد به‌شمار مي‌آيد. فراز «معرفتي يا مولاي دليلي عليک» از کلام امام سجاد مي‌تواند بيانگر نوعي از اين انديشه باشد، که لازم است مورد تحليل قرار گيرد . براي اين فراز مي‌توان دو تبيين ارائه کرد. در تبيين اول، اين تعبير بيانگر معرفت خدا به خداست که در تبيين‌هاي فلاسفه از ابن‌سينا تا علّامه طباطبائي به گونه‌هاي مختلفي نمود داشته است. اين معرفت كه در مقابل آن معرفت آفاقي و انفسي قرار مي‌گيرد. عالي‌ترين راه براي شناخت خداوند تعريف شده که با عنوان «برهان صديقين» شهرت يافته است. در تبييني ديگر، اين فراز بيان‌کننده‌ی ارتباط با خداوند و گرايش به سمت اوست که با دقت در کاربرد ديگري از واژه‌ی «دليل» حاصل مي‌شود. معرفت انسان به خداوند در اين نگرش، رهنما و عامل رهيابي به بارگاه دوست، تکلم با او و درخواست از او تلقي مي‌شود
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Proof of Knowledge in Imam Sajjad’s Sayings
    Abstract: 
    The idea of knowing God is regarded every individual’s most fundamental religious thought. Imam Sajjad’s saying, “O, my lord, my knowledge is my proof for thou” indicates a kind of this thought which should be analyzed. There can be two explanations for this phrase. One is that this phrase indicates knowing God by God, the concept which appears in different forms in the explanations of philosophers from Avicenna to Allamah Tabatabaii. This knowledge known as “proof of the righteous” is defined as the best way of knowing God, and its counterpart is external and internal knowledge. The second explanation for the above-mentioned phrase indicates the relationship with God and inclination towards Him. This explanation is obtained through paying close attention to another meaning of the term “proof”. From this viewpoint, Man’s knowledge of God is regarded the guide and means of his entrance into God’s court, talking to Him and making demand from Him.
    References: 
    References: 
    • آشتيانى، مهدى، 1361، تعليقه بر شرح منظومه حکمت سبزواري، به اهتمام مهدى محقق و جواد فلاطورى، تهران، دانشگاه تهران.
    • ابوعلي سينا، حسين، 1375، شرح الاشارات و التنبيهات، ج 1، شارح خواجه نصير الدين طوسي، قم، نشر البلاغه.
    • جوادي آملي، عبد الله، 1388، تبيين براهين اثبات وجود خدا، چ پنجم، قم، اسراء.
    • ـــــ ، 1385، تسنيم: تفسير قرآن کريم، ج 24، قم، اسراء.
    • ـــــ ، 1388، تفسير انسان به انسان، قم، اسراء.
    • ـــــ ، 1383، توحيد در قرآن، قم، اسراء.
    • سبزواري، ملا هادي، 1383، اسرار الحکم، مقدمة صدوقى، تصحيح كريم فيضى، قم، مطبوعات ديني.
    • سيد بن طاوس، علي بن موسي بن جعفر، 1367، اقبال الاعمال، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
    • ـــــ ، 1411ق، مهج الدعوات، قم، دار الذخائر.
    • طوسي، محمد بن حسن، 1411 ق، مصباح المتهجد، مقدمة على‌اصغر مرواريد، بيروت، مؤسسه فقه الشيعه.
    • فيومي، احمد بن محمد مقري، بي‌تا، المصباح المنير في غريب الشرح الكبير للرافعي، قم، رضي‌.
    • قمي، شيخ عباس، 1387، کليات مفاتيح الجنان، تصحيح حسن تفکري، تهران، مؤسسه فرهنگي قدر ولايت.
    • کفعمي، ابراهيم بن علي عاملي، بي‌تا، البلد الامين، بي‌جا، بي‌نا.
    • کفعمي، ابراهيم بن علي عاملي، 1405 ق، المصباح، قم، رضي.
    • کليني، محمد بن يعقوب، 1365، الکافي، ج1، چ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
    • مجلسي، محمد باقر، 1404ق، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج 64، بيروت، مؤسسه الوفاء.
    • صدرالمتألهين، 1360، اسرار الآيات، تهران، انجمن اسلامي حکمت و فلسفه ايران.
    • ـــــ ، 1303، الحاشيه على ‏الإلهيات، تهران، بيدار.
    • ـــــ ، 1368، الحکمة المتعالية في الاسفار الاربعة العقلية، قم، مکتبه المصطفوي.
    • ـــــ ، 1360، الشواهد الربوبية في المناهج السلوكية، تهران، مرکز نشر دانشگاهي.
    • ـــــ ، 1354، المبدأ و المعاد، تصحيح سيد جلال الدين آشتيانى‏، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ايران.
    • ـــــ ، 1363، المشاعر، به اهتمام هانرى كربن‏، چ دوم، تهران، کتابخانه طهوري.
    • ـــــ ، 1387، المظاهر الالهية فى اسرار العلوم الكمالية، مقدمه و تصحيح و تعليق از سيد محمد خامنه‏اى‏، تهران، بنياد حکمت صدرا.
    • ـــــ ، 1340، رساله سه اصل، تصحيح و اهتمام دكتر سيد حسين نصر، تهران، دانشگاه علوم معقول و منقول تهران‏.
    • ـــــ ، 1422ق، شرح الهداية الاثيرية، تصحيح محمد مصطفى فولادكار‏، بيروت، موسسة التاريخ العربى‏.
    • ـــــ ، 1363، مفاتيح الغيب، مقدمه و تصحيح محمد خواجوي، تهران، موسسه تحقيقات فرهنگي.
    • نراقي، ملا مهدي، 1380، شرح الالهيات من كتاب الشفاء، قم، كنگره بزرگداشت محققان نراقى
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عباس زاده جهرمی، محمد.(1393) دلیل معرفت در کلام امام سجاد علیه السلام. دو فصلنامه معرفت کلامی، 5(1)، 127-138

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمد عباس زاده جهرمی."دلیل معرفت در کلام امام سجاد علیه السلام". دو فصلنامه معرفت کلامی، 5، 1، 1393، 127-138

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عباس زاده جهرمی، محمد.(1393) 'دلیل معرفت در کلام امام سجاد علیه السلام'، دو فصلنامه معرفت کلامی، 5(1), pp. 127-138

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عباس زاده جهرمی، محمد. دلیل معرفت در کلام امام سجاد علیه السلام. معرفت کلامی، 5, 1393؛ 5(1): 127-138