معرفت کلامی، سال هفتم، شماره دوم، پیاپی 17، پاییز و زمستان 1395، صفحات 125-

    روش‌شناسی و بسترشناسی فکری نظریات متکلمان شیعی مکتب بغداد (قرن چهارم و پنجم) در مسئلۀ امامت

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محمدحسین فاریاب / *دانشیار - کلام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / m.faryab@gmail.com
    چکیده: 
    روش شناسی و بسترشناسی یک نظریه، از مهم ترین مسائلی است که نقش مهمی در تحلیل و شناخت چرایی صدور آن نظریه دارد. متکلمان شیعی مکتب بغداد در قرن چهارم و پنجم هجری، از بزرگ ترین متکلمان امامیه در طول تاریخ به شمار می آیند. با این حال، روایات امامان معصوم علیه السلام، که از منابع اصیل تفکر دینی به شمار می آیند، حضور کم رنگی در کتاب های کلامی ایشان دارند. هدف از نگارش این مقاله، ابتدا روش شناسی فکری این متکلمان، و سپس تحلیل چرایی تکیۀ فراوان ایشان بر عقل در براهین و نظریات کلامی مربوط به مسئلۀ امامت با توجه به بستر فرهنگی شهر بغداد در آن دوران است. بر اساس مهم ترین یافته های این نوشتار، نگاه سخت گیرانۀ متکلمان بغداد به احادیث و نیز تنوع مکاتب گوناگون کلامی و نیز تعصبات مذهبی و درگیری های شدید فرقه ای در بغداد، از مهم ترین عواملی است که مانع از استفادۀ لازم متکلمان شیعی از روایات در آن دوران شده است.
    Article data in English (انگلیسی)
    متن کامل مقاله: 

    سال هفتم، شماره اول، پیاپی 17، پاییز و زمستان 1395

    محمدحسین فاریاب / استادیار کلام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره m.faryab@gmail.com

    دریافت: 07/06/1395 ـ پذیرش: 17/11/1395

    چکیده

    روش شناسی و بسترشناسی یک نظریه، از مهم ترین مسائلی است که نقش مهمی در تحلیل و شناخت چرایی صدور آن نظریه دارد. متکلمان شیعی مکتب بغداد در قرن چهارم و پنجم هجری، از بزرگ ترین متکلمان امامیه در طول تاریخ به شمار می آیند. با این حال، روایات امامان معصوم علیه السلام، که از منابع اصیل تفکر دینی به شمار می آیند، حضور کم رنگی در کتاب های کلامی ایشان دارند. هدف از نگارش این مقاله، ابتدا روش شناسی فکری این متکلمان، و سپس تحلیل چرایی تکیۀ فراوان ایشان بر عقل در براهین و نظریات کلامی مربوط به مسئلۀ امامت با توجه به بستر فرهنگی شهر بغداد در آن دوران است. بر اساس مهم ترین یافته های این نوشتار، نگاه سخت گیرانۀ متکلمان بغداد به احادیث و نیز تنوع مکاتب گوناگون کلامی و نیز تعصبات مذهبی و درگیری های شدید فرقه ای در بغداد، از مهم ترین عواملی است که مانع از استفادۀ لازم متکلمان شیعی از روایات در آن دوران شده است.

    کلیدواژه ها: روش شناسی، بسترشناسی، بغداد، متکلمان، امامت.


     

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاریاب، محمدحسین.(1395) روش‌شناسی و بسترشناسی فکری نظریات متکلمان شیعی مکتب بغداد (قرن چهارم و پنجم) در مسئلۀ امامت. دو فصلنامه معرفت کلامی، 7(2)، 125-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمدحسین فاریاب."روش‌شناسی و بسترشناسی فکری نظریات متکلمان شیعی مکتب بغداد (قرن چهارم و پنجم) در مسئلۀ امامت". دو فصلنامه معرفت کلامی، 7، 2، 1395، 125-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاریاب، محمدحسین.(1395) 'روش‌شناسی و بسترشناسی فکری نظریات متکلمان شیعی مکتب بغداد (قرن چهارم و پنجم) در مسئلۀ امامت'، دو فصلنامه معرفت کلامی، 7(2), pp. 125-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاریاب، محمدحسین. روش‌شناسی و بسترشناسی فکری نظریات متکلمان شیعی مکتب بغداد (قرن چهارم و پنجم) در مسئلۀ امامت. معرفت کلامی، 7, 1395؛ 7(2): 125-