ادله اثبات نظريه تجسم اعمال و تبيين كاركردهاي كلامي آن از ديدگاه علامه طباطبائي

سال هشتم، شماره دوم، پياپي 19، پاييز و زمستان 1396

نصرت نيلساز / استاديار دانشگاه تربيت مدرس       nilsaz@modares.ac.ir

 ناصر کوليوند / کارشناس ارشد علوم قرآن و حديث دانشگاه تربيت مدرس                                           kolivand.naser@yahoo.com

دريافت: 0 11/04/1396ـ پذيرش: 10/09/1396

چکيده

يکي از مباحث مهم مربوط به عالم پس از مرگ چگونگي دريافت جزاي اعمال است. در آيات قرآن و روايات معصومان‰ با تعابير مختلف و تصويرپردازي‌هاي متعددي به چگونگي جزاي اعمال در عالم آخرت اشاره شده است. بسياري از عالمان و مفسران، اين آيات و روايات را به انضمام دليل عقلي نظريه بقاي نفس و تأثير متقابل عمل و نفس، ادله‌اي قطعي در اثبات نظريه تجسم اعمال در عالم آخرت قلمداد کرده‌اند. در اين بين، علامه طباطبائي مفسر و حکيم برجسته معاصر، بيشترين عنايت را به اين مسئله مبذول داشته‌ است. وي با استناد به ادله مذکور، ضمن اثبات نظريه تجسم اعمال، به کارکردهاي کلامي مهمي که بر اين نظريه مترتب‌اند، اشاراتي کرده است. اثبات عدالت خداوند در جزاي اعمال و توجيه علت خلود در جهنم، از اهم اين کارکردها به‌شمار مي‌آيد. اين مقاله ضمن بيان ادله اثبات نظريه تجسم اعمال، کارکردهاي کلامي اين نظريه را از ديدگاه علامه تبيين مي‌کند.

کليدواژه‌ها: علامه طباطبائي، نظريه تجسم اعمال، کارکردهاي کلامي، اعمال.