نقد استدلال‌هاي داوكينز در نفي وجود خدا

سال نهم، شماره اول، پياپي 20، بهار و تابستان 1397

عباس شیخ شعاعی / استادیار گروه فلسفه دانشگاه خوارزمی    sheikhshoaee@gmail.com
عبدالله مرتضوي‌نيا / دانشجو کارشناسی ارشد فلسفه اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی ره قزوین    keydige1111@gmail.com
دريافت: 9/9/96 ـ پذيرش: 11/4/97
چکیده
مسئلة «وجود خدا و رابطة آن با جهان» همواره یک حوزة زنده و پویا در بحث‌های فلسفی بوده است. با مطرح شدن نظریة تکامل داروین در محافل علمی غرب، سؤالات بسیار مهمی در این مسئله به‌وجود آمد. ریچارد داوکینز یک زیست‌شناس معتقد به نظریة تکامل داروین است که در آثار خود ضمن برشماری انتقادات مطرح‌شده به برخی از براهین اثبات وجود خدا، از جمله برهان وجودی، برهان نظم، برهان علیت و... در آثار خود، استدلال‌هایی برای رد وجود خداوند ارائه کرده است: برهان «نامحتملی وجود خدا»، برهان «باور خدا به‌مثابة ویروس ذهنی» و برهان «رقابت تبیینی خدا با علم»، از استدلال‌های اصلی او برای انکار وجود خداوند است. در این مقاله دلایلی که داوکینز برای رد وجود خداوند مطرح کرده است، تبیین مي‌گردد و در ادامه بر اساس اندیشه‌های شهید مطهری، الیستر مک گراث و دیگر فیلسوفان دین معاصر، به نقد و بررسی آن ادله پرداخته می‌شود.
كليد‌واژه‌ها: داوکینز، دلایل اثبات وجود خدا، الحاد، برهان نامحتملی، برهان ویروس ذهنی، تبیین خداباورانه، تبیین علمی.