پژوهشي در معناي زمان و مكان در عالم برزخ با توجه به آيات و روايات

سال نهم، شماره دوم، پياپي 21، پاييز و زمستان 1397

احسان ترکاشوند / استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه ملایر    torkashvand110@yahoo.com
سعیده صادقیان منور بناب / کارشناس ارشد فلسفه وكلام اسلامي دانشگاه ملاير    s.sadeghian1366@gmail.com
دريافت: 20/8/1397ـ پذيرش: 20/11/1397
چکيده
زمان و مکان يکي از ابعاد موجودات عالم طبيعت است. در اينکه در قيامت زمان و مکان وجود ندارد، هيچ اختلافي بين مفسران و دانشمندان مسلمان نيست؛ همان‌گونه که در خصوص وجود اين دو در عالم طبيعت نيز اختلافي نيست. از آن رو که اين‌دو(زمان و مکان) در آيات قرآن و روايات اهل بيت علیها السلام به نوعي به انسان در عالم برزخ هم نسبت داده شده، اين نوشتار با روش «تطبيقي، تحليلي، انتقادي»، به بررسي آيات و رواياتي که زمان و مکان را به برزخ نسبت داده‌اند، پرداخته و هدف آن، رفع تعارض بین ادلة عقلی و نقلی در خصوص زمان و مکان است. نفس مجرد انسان در عالم برزخ، فاقد ابعاد زمانی و مکانی است و آنچه را در آيات و روايات در این خصوص گفته شده مي‌توان به يکي از معاني زمان و مکان مثالي، ارتباط با زمان و مکان عالم طبیعت، احاطه و اشراف بر زمان و مکان عالم طبيعي و مانند آن حمل نمود که بين ادلة عقلي و نقلي به نوعي جمع شود و تعارض بدوي آنها برطرف گردد.
کليدواژه‌ها: برزخ، زمان، مکان، دنيا، آيات، روايات.