بررسى تطبيقى مواجهه تفسير الميزان و تفسير المنار با مسئله تعارض علم و دين

* محسن آزادى / كارشناس ارشد فلسفه دين دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام     mrmohsenazadi@gmail.com
حسن عبدى / استاديار گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام     hassanabdi20@yahoo.com
دريافت: 28/01/1399 ـ پذيرش: 03/06/1399
چکيده
تاكنون مسئله تعارض علم و دين رويكردهاى گوناگونى به خود ديده است. در اين ميان پوزيتيويست‏ها و تحليلگران زبانى توجه به مسئله زبان را مسيرى مناسب براى رسيدن به حل اين مسئله دانسته‏اند. «المنار» و «الميزان» رويكرد پوزيتيويستى را يك‏سره انكار مى‏كنند. همچنين اگرچه در برخى عبارات «المنار» و «الميزان» شائبه استفاده از راه‏حل تحليلگران زبانى وجود دارد، ولى آنان را نمى‏توان از هواداران اين رويكرد برشمرد. عبارات «المنار» و «الميزان» ابزارانگارى علمى را نيز برنمى‏تابد و ايشان را بايد در زمره واقع‏گرايان علمى قلمداد كرد. مواجهه «المنار» با راه‏حل تأويل نيز با «الميزان» متفاوت است. رشيدرضا اين راه‏حل را راه‏حلى مناسب براى ترسيم رابطه علم و دين نمى‏داند؛ اما در مقابل علامه طباطبائى فى‏الجمله از اين رويكرد به صورت روشمند بهره مى‏گيرد.
كليدواژه‏ها: علم، دين، پوزيتيويسم، فلسفه تحليل زبانى، ابزارانگارى، واقع‏گرايى، تأويل، المنار، الميزان، علامه طباطبائى.