الهیات زیستمحیطی آیتالله جوادی آملی بررسی تأثیر جهانبینی اسلامی بر محیطزیست
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
چکیده:
نقش الهیات در کنترل و حل بحران فراگیر زیست محیطی مهم و تأثیر گذار است. آیت الله جوادی آملی با تبیین رابطه انسان و طبیعت مبتنی بر جهان بینی توحیدی و جایگزینی عنوان «خلقت» به جای «طبیعت»، درصدد ارائه راه حلی برآمده است. لوازم خاص دیدگاه مذکور مبتنی بر آن است که انسان در مقام خلیفة اللهی، برترین مخلوق هستی بوده و طبیعت مسخر اوست. از سوی دیگر، وی امانتدار و مالک طبیعت به نحو مشروط و مأذون از سوی خداوند است. درک صحیح این جایگاه به هماهنگی و تعامل مطلوب بشر با طبیعت منجر می شود. ایشان مهم ترین موانع ارتباط صحیح انسان با طبیعت را روحیه سلطه جویی و استکبار طلبی بشر امروز بر مبنای جهان بینی مادی گرایانه و انسان مدارانه تعبیر می کند. از نظر ایشان، توجه به آثار و ثمرات مادی و معنوی طبیعت و کارکرد آن در سلامت و رشد معرفتی، عقلانی و روحی انسان و درک تأثیرات متقابل روابط وی با زیست بوم براساس نگرش توحیدی به هستی، عملکرد بشر را نسبت به طبیعت اصلاح و تنظیم می نماید که ثمره آن آبادانی و تکامل مادی و معنوی محیط زیست و حل بحران های آن خواهد بود.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
Environmental Theology of Ayatollah Javadi Amoli, Studying the impact of Islamic Worldview on the Environment
Abstract:
Theology has a great and effective role in controlling and solving the pervasive environmental crisis. Ayatollah Javadi Amoli has tried to provide a solution by explaining the relationship between human and nature, based on the monotheistic worldview and replacing the title "creation" instead of "nature". His view entails that human as the Divine caliph (vicegerent) is the best of God’s creatures and nature is disposed for him. On the other hand, he is conditionally the trustee and owner of nature and has God’s permission by condition. The correct understanding of this position leads to a kind of harmony between human and nature, and their correct interaction. He believes the most important obstacles to the correct relationship between man and nature is human’s domineering and arrogant spirit nowadays, which is based on the materialistic and humanistic worldview. He believes human’s behavior towards nature will be corrected and regulated by paying attention to the material and spiritual effects and products of nature, and its function in cognitive, intellectual and spiritual health of human being, and understanding the mutual effects of human’s relationships with the ecosystem, having a monotheistic approach to existence. This will be effective on the material and spiritual development and perfection of the environment and solving its crises.
References:
References:
- ابنشعبه حراني، حسنبن علي، 1363، تحفالعقول، چ دوم، قم، جامعة مدرسين.
- ابنعربي، محييالدين، 1994، الفتوحات المكيه، چ دوم، بيروت، دار احياء التراث العربى.
- انصاري، معصومه و فاطمه لاجوردي، 1391، «دين يهود و مسائل زيستمحيطي»، پژوهشنامة اديان، سال ششم، ش 11، ص 29ـ46.
- جوادي آملي، عبدالله، 1381، سروش هدايت، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1384الف، معرفتشناسي در قرآن، چ سوم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1384ب، حيات حقيقي انسان در قرآن، چ دوم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1386، سرچشمه انديشه، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1386الف، رحيق مختوم، چ سوم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1386ب، شريعت در آينه معرفت، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1387، تفسير تسنيم، چ دوم، قم، اسراء، ج 11.
- ـــــ ، 1387الف، نسبت دين و دنيا، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1387ب، تحرير تمهيدالقواعد، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1388، تفسير تسنيم، چ سوم، قم، اسراء، ج 9.
- ـــــ ، 1388، تفسير تسنيم، چ دوم، قم، اسراء، ج 16.
- ـــــ ، 1388الف، اسلام و محيطزيست، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1388ب، حق و تکليف در اسلام، چ سوم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1388ج، شكوفايي عقل در پرتو نهضت حسيني، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389، تفسير تسنيم، چ پنجم، قم، اسراء، ج 3.
- ـــــ ، 1389، تفسير تسنيم، چ ششم، قم، اسراء، ج 4.
- ـــــ ، 1389، تفسير تسنيم، چ پنجم، قم، اسراء، ج 10.
- ـــــ ، 1389، تفسير تسنيم، چ سوم، قم، اسراء، ج 13.
- ـــــ ، 1389، تفسير تسنيم، قم، اسراء، ج 21.
- ـــــ ، 1389الف، انتظار بشر از دين، چ ششم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389ب، منزلت عقل در هندسه معرفت ديني، چ چهارم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389ت، منزلت عقل در هندسه معرفت ديني، چ چهارم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389ث، دنياشناسي و دنياگرايي در نهجالبلاغه، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389ج، تفسير انسان به انسان، چ پنجم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389ج، جامعه در قرآن، چ سوم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1390، ادب فناي مقربان، قم، اسراء، ج 7.
- ـــــ ، 1390الف، تبيين براهين اثبات خدا تعالي شأنه، چ ششم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1390ب، ادب قضا در اسلام، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1391، مفاتيح الحيات، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1396، آرشيو دروس خارج تفسير 92-91، در: مركز تحقيقات رايانهاي قائميه اصفهان.
- صالح، محمدحسن و علي حسني، 1396، «نقد و بررسي مدلهاي الهيات محيطزيست در مسيحيت نوين» اديان و عرفان، سال پنجاهم، ش 1، ص 103ـ127.
- صدرالمتألهين، 1981م، الحکمة المتعالية في الاسفار الاربعة العقلية، چ سوم، بيروت، دارالاحياء التراث العربي.
- طباطبائى، سيمحمدحسين، 1390ق، الميزان في تفسير القرآن، چ دوم، بيروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات.
- غياث، مجيد و مريم شرقي، 1397، «نقش پارامترهاي اقليمي بر سلامت و بيماريهاي روحي و رواني افراد»، طب سنّتي اسلام و ايران، سال نهم، ش 1، ص 13ـ23.
- كشفي، محمدحسين و همكاران، 1393، «بررسي مباني فلسفي سکناگزيني از ديدگاه پديدارشناسي با تكيه بر ارزشهاي اسلامي ـ ايراني»، انديشه ديني، دوره چهاردهم، ش 2، پياپي 51، ص 55ـ80.
- كلينى، محمدبن يعقوب، 1407ق، الكافي، چ چهارم، تهران، دارالكتب الاسلاميه.
- موسوی خميني، روح الله، 1378، صحيفه امام، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- نصر، سيدحسين، 1386، دين و نظام طبيعت ترجمة محمدحسن فغفوري، چ دوم، تهران، حكمت.
- Abbagnano, Nicola, 1972, "Humanism", in The Encyclopedia of Philosophy, Paul Edwards, NewYork, Macmillan and Free Press.
- Bacon, Francis, 2000, New Organon, London, Cambridge University Press.
- Heidegger, Martin, 1977, The Question Concerning Technology, New York, Garland Publishing.
- Hume, Robert Ernest, 1959, The world’s living Religions: with special Reference to their sacered, Oxford, University Press.
- Lal. Rattan, 2015, Academic Editor: Marc A. Rosen. Restoring Soil Quality to Mitigate Soil Degradation, The Ohio State University, Columbus, OH 43210, USA. Sustainability journal.
- Mann, Jim and Truswell, A. Stewart, 2002, Essentials of Human Nutrition, Second Edition, Oxford University Press.
- Online Oxford Reference, Oxford university Press.
- Schlosser, C. Adam and Strzepek, Kenneth and Gao, Xiang and Fant, Charles and Blanc, Eodie and Paltsev, Sergey and Jacoby, Henry and Reilly, John and Gueneau, Arthur, 2014, The Future of Global Water Stress: An Integrated Assessment, AUG Earth’s Future, V. 2, Issue 8, p. 341-361.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
کریم نژادی، سمیرا، علی پور، ابراهیم.(1400) الهیات زیستمحیطی آیتالله جوادی آملی بررسی تأثیر جهانبینی اسلامی بر محیطزیست. دو فصلنامه معرفت کلامی، 12(2)، 203-220
سمیرا کریم نژادی؛ ابراهیم علی پور."الهیات زیستمحیطی آیتالله جوادی آملی بررسی تأثیر جهانبینی اسلامی بر محیطزیست". دو فصلنامه معرفت کلامی، 12، 2، 1400، 203-220
کریم نژادی، سمیرا، علی پور، ابراهیم.(1400) 'الهیات زیستمحیطی آیتالله جوادی آملی بررسی تأثیر جهانبینی اسلامی بر محیطزیست'، دو فصلنامه معرفت کلامی، 12(2), pp. 203-220
