Pages:
5-34
Receive Date: 2025/04/01
Accept Date: 2025/04/01
Abstract:
Religious intellectual trend is one of the contemporary thinking trends، which is influential to some extent. Although there are different trends of intellectualism، some commonalities can be found among them. Mr. Mostafa Malekian is one of the figures of this trend. The present paper tries to investigate his viewpoints، using an analytical approach and documentary study. First، it has tried to review different components of his thoughts through friendly and unanimous reference to his works. Then، it has critically explained the writer's own views on his thoughts، using a little analysis and investigation.
However، since this paper cannot include all aspects of his thoughts، there was no choice but to study more important aspects. His most important viewpoint has been discussed in the theory of "rationality and spirituality". This theory is a kind of pluralistic monism which studies spiritual matters minimally and relies basically on modern rationality. One of its features is a kind of spiritualism which has commonalities with religion. Spiritualism is neither religion nor against it، but does not accept its all aspects. This theory denies the most important aspect of religion، i.e. service of God.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :اندیشهشناخت؛ ملکیان
Abstract:
جریان روشنفکری دینی یکی از جریان های فکری تاحدی تأثیرگذار معاصر می باشد و با وجود طیف های مختلف روشنفکری، می توان جنبه های مشترکی نیز در این میان پیدا کرد. یکی از شخصیت های این جریان آقای مصطفی ملکیان است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی، درصدد بررسی دیدگاه های مصطفی ملکیان است. ابتدا تلاش شده است تا اجزای مختلف اندیشه وی با مراجعه همدلانه به آثار وی بازخوانی شود. سپس نویسنده، با اندکی تحلیل و بررسی، با نگاهی نقادانه دیدگاه خود را درباره اندیشه های ایشان بیان کرده است.
اما از آنجا که در این نوشتار نمی توان به همه ابعاد اندیشه ایشان اشاره کرد، به ناچار برخی وجوه مهم تر بررسی شده است. اصلی ترین دیدگاه ایشان در نظریه عقلانیت و معنویت ارائه شده است. این نظریه نوعی وحدت گرایی تکثرخیز است که به صورتی حداقلی به مسائل معنوی نگریسته و عقلانیت مدرن را پایه اصلی کار خود قرار داده است. یک ویژگی این نظریه، نوعی معنویت گرایی است که وجوه مشترکی با دین دارد، دین نیست، مخالف آن هم نیست، اما همه وجوه آن را نمی پذیرد. این نظریه، مهم ترین وجه دین، یعنی تعبد، را انکار می کند.
References:
- امام خميني، روحالله موسوي، صحيفه نور، تهران، مؤسسه نشر آثار امام خميني، بيتا.
- دبيري مهر، امير. رنجي که ميبريم. <http://www.hamshahrionline.ir/news-33020.aspx>.
- صادقي، هادي. عقلانيت ايمان. قم، کتاب طه، 1386.
- فنايي، ابوالقاسم. رويههاي متفاوت نسبت دين و مدرنيته از نظر ملکيان. 20 3 86. 20 3 86
- <http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=499584>.
- کانت، امانوئل،. بنياد مابعدالطبيعه اخلاق،. تهران، خوارزمي، 1369.
- مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار،. بيروت، مؤسسة الوفاء، 1404ق.
- ملکيان، مصطفي، ميرباقري، سيد مهدي و صادقي، هادي «علم ديني» خردنامه همشهري (مهر 86).13
- مطهري، مرتضي. مجموعه آثار؛ نظام حقوق زن در اسلام، تهران، صدرا، بي تا. ج27
- ملکيان، مصطفي «اصلاحگري در دين به چه معناست»، ايران (18- 20/ 2/ 79).
- —. «اقتراح تجربه ديني»، نقد و نظر (ش 23- 24).
- —. «انسان سنتي، انسان مدرن و مسئله تعبد»، آيين (آذر و دي 87).
- —. «ايران با تمدن مدرن يا فرهنگ مدرن»، ايران، (2و 3/ 2/ 85).
- —. «آفات فلسفهورزي در ايران» ايران، (1و 2/ 11/ 84).
- —.«بازنگري در دين تاريخي»، اعتماد ملي (14/ 11/ 84).
- — «تأملاتي چند در امکان و ضرورت اسلامي شدن دانشگاه»، نقد و نظر (ش 19- 20).
- —.«حاکميت ديني...، نوانديشان ديني...، جنبش اصلاحطلبي.»، ايران (13، 19، 26 و 27/ 7/ 79).
- —. حديث آرزومندي؛ جستارهايي در عقلانيت و معنويت، تهران، نگاه معاصر، 1389.
- — «دويدن در پي آواز حقيقت»، کيان (خرداد و تير 79).
- —.«ده ملاحظه روششناختي پيرامون فلسفه اسلامي»، همشهري (16/ 1/ 85).
- —.«دين، معنويت و عقلانيت»، آبان (بهمن 81).
- —. راهي به رهايي؛ جستارهايي در عقلانيت و معنويت،. تهران: نشر نگاه معاصر، 1385.
- —. «رويکردهاي متفاوت در تاريخ فلسفهنگاري»، کتاب ماه ادبيات و فلسفه (ش 52- 53).
- —«سازگاري معنويت و مدرنيته» شرق (25/ 5/ 85).
- —.«سنت، تجدد، پساتجدد»، آيين (خرداد 86).
- —.«سنتگرايي، تجددگرايي و پساتجددگرايي»، انتخاب (15- 17/ 6/ 79).
- —«سنجههاي دين و دينداري»، فرهنگ و پژوهش (21/ 4/ 84).
- —.«شناخت جهان سرآغاز تجددگرايي»، آيين (آذر 89).
- —. عقلانيت و معنويت بعد از ده سال. 28 2 1389. 14 3 1389
- <http://neeloofar.ir/mostafamalekiyan/497-1389-03-14-36-01.htm/>.
- —.«عقيدهپرستي بتپرستي است»، ايران (12/ 6/ 83).
- —. «علم بي تاريخ بي جغرافيا» هم ميهن (16و 20/ 3/ 86).
- —.«ما و فمينيسم»، گوناگون (28/ 4/ 82).
- —.«مردمسالاري و معنويت»، نامه (ش 24).
- —.«مشکلات دينداري در دنياي جديد» گوناگون (19/ 11/ 1381).
- —.«معنويت و عقلانيت، نياز امروز ما»، طبرستان سبز (ش 28- 30).
- —.«معنويت و محبت چکيده همه اديان است» آفتاب يزد (14/ 9/ 79).
- —. مهر ماندگار،. تهران،: نشر نگاه معاصر1385
- —«مؤلفههاي انسان مدرن»، به سوي فردا (ش 26).
- —«نوانديشي ديني و مسئله زنان؛ زن، مرد، کدام تصوير»، زنان (ش 64).
- —.«وضعيت تفکر در ايران معاصر» ، سروش انديشه (ش 1).
- —.«هر کس خود بايد به زندگي خويش معنا ببخشد»، نامه ميبد (ش 3).
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Sadeghi, H.(2025) 'Thought-knowing; Malekian', Ma`rifat-e Kalami, 1(3), pp. 5-34