Ma`rifat-e Kalami, Volume 7, Issue 2, No 17, Year 2025 , Pages 53-70

    The Fitrah (God-given nature of man) Theory of Ayatollah Shahabadi

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mahdi / / MA graduate of the University of Qom / mahdi.dinarvand@chmail.ir
    Ahmad / Faculty member of the University of Qom
    Abstract: 
    The perfect mystic, his eminence ‘Allamah Mirza Mohammad Ali Shahabadi who is one of the well-known personalities and geniuses of the time, and truly, he should be considered as the solemn interpreter of Qur’anic fitrah. With his theory of fitrah, he established a solid base in explaining the relationship between the genetical [takwīn] book (man) and the compiled book (Qur’an). The fact that the entirety of religion with all of its principles and branches as well as its jurisprudence, morality, and doctrines is rooted in the fitrah of man, is something which can be derived from the fitrah theory of ‘Allamah Shahabadi. In this paper, effort has been made to explain the fitrah theory. Furthermore, this paper has sought to discuss, analyze, and prove the innateness of all the pillars and components of religion (monotheism, belief in Resurrection Day, prophethood, imamate, morality, and the laws) as being based on the fitrah theory of Ayatollah Shahabadi. Moreover, some of the results which have been obtained from this theory have been mentioned, such as making use of this theory to prove that “the earth cannot be empty of the vicegerent of Allah.”
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نظریۀ فطرت آیت‌الله شاه‌آبادی و کارکردهای کلامی ـ اخلاقی آن
    Abstract: 
    عارف کامل، حضرت علامه میرزامحمد علی شاه آبادی که از نوادر دوران و نوابغ زمان است و حقیقتاً ایشان را باید مفسر جدی فطرتِ قرآنی دانست، با نظریۀ فطرت خود، مبنای وثیقی در تبیین ارتباط میان کتاب تکوین (انسان) و کتاب تدوین (قرآن) بنا نهاد. اینکه تمام دین با همۀ اصول و فروعش و با فقه و اخلاق و اعتقادیاتش ریشه در فطرت بشری داشته باشد، می تواند از نظریۀ فطرت علامه شاه آبادی قابل اصطیاد باشد. لذا در این مقاله به تبیین نظریۀ فطرت ایشان پرداخته و کوشیده ایم که فطری بودن تمام ارکان و اجزای دین (توحید، معاد، نبوت و امامت، اخلاق و احکام) را مبتنی بر نظریۀ فطرت آیت الله شاه آبادی مورد بحث و بررسی قرار دهیم و به اثبات برسانیم. همچنین به برخی از نتایج حاصل از این نظریه در حوزه های گوناگون دین و اخلاق، از جمله استفاده ای که می توان از آن در اثبات «خالی نبودن زمین از حجت حق» کرد، اشاره شده است.
    References: 
    • ابن‌عربي، محي‌الدين،1412ق، فتوحات مکيه، قاهره، التراث.
    • ابن‌فارس، احمد، 1404ق، معجم مقاییس اللغه، مرکز نشر مکتب اعلام اسلامی.
    • راغب اصفهاني، حسين‌بن محمد، معجم مفردات الفاظ قرآن، تحقيق نديم مرعشلي، مکتبه مرتضويه لاحياء الآثار الجعفريه، قاهره، دارلكتاب العربي.
    • جمعي از نويسندگان، 1387، حديث عشق و فطرت، چ دوم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • جوادي آملي، عبدالله،1390، فطرت در قرآن، چ ششم، قم، اسراء.
    • جوهري، اسماعيل‌بن حمّار، 1368، صحاح اللغه، تهران، اميري.
    • حافظ، شمس‌الدين محمد، 1386، ديوان حافظ، چ دوم، تهران، گلي.
    • حسینی‌زبیدی، سیدمحمدمرتضی، 1387ق، تاج العروس، دارالهدایه.
    • حویزی، عبدعلی‌بن جمعه، 1391، تفسیر نور الثقلین، قم، نوید اسلام.
    • سيوطي، جلال‌الدين،1414ق، الدر المنثور في تفسير المأثور، بيروت، دارالفکر.
    • شاه آبادي، نورالله، 1387، شرح رشحات البحار، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • شاه‌آبادي، محمدعلي، 1387 الف، رشحات البحار، زاهد ويسي، چ دوم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • ـــــ ، 1387 ب، رشحات المعارف، گردآورنده حيدر تهراني، چ دوم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • ـــــ ، 1387 ج، شذرات المعارف، آيت‌الله نورالله شاه‌آبادي، چ دوم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • ـــــ ، 1387 د، فطرت عشق، آيت‌الله فاضل گلپايگاني، چ دوم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • صدوق، محمدبن علي، 1410ق ، من لايحضره الفقيه، تحقيق علي‌اکبر غفاري، مؤسسه الاعلم.
    • کليني، محمدبن يعقوب، اصول کافي، 1389ق، تحقيق علي‌اکبر غفاري، چ دوم، تهران، دارالکتاب الاسلاميه.
    • گرجيان، محمد مهدي، 1384، «فطرت عشق از منظر آيت‌الله شاه‌آبادي و امام خميني»، قبسات، ش 36، ص52-39.
    • مجلسي، محمدباقر،1412ق، بحارالانوار، بيروت، داراحياء التراث.
    • مطهري، مرتضي، 1390-1389، مجموعه آثار، چ پانزدهم، صدرا، ج 2 و 3.
    • موسوي خميني، روح الله، 1388، شرح چهل حديث، چ چهل و هفتم، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
    • ـــــ ، 1381، سرّ الصلوه، چ هشتم، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    • ـــــ ،1377، شرح حديث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
    • هيأت تحريريه مؤسسه شمس الشموس، 1385، آسماني، چ پنجم، تهران، مؤسسه شمس‌الشموس.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , Mahdi, , Ahmad.(2025) The Fitrah (God-given nature of man) Theory of Ayatollah Shahabadi. Ma`rifat-e Kalami, 7(2), 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mahdi ; Ahmad ."The Fitrah (God-given nature of man) Theory of Ayatollah Shahabadi". Ma`rifat-e Kalami, 7, 2, 2025, 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M, , A.(2025) 'The Fitrah (God-given nature of man) Theory of Ayatollah Shahabadi', Ma`rifat-e Kalami, 7(2), pp. 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M, , A. The Fitrah (God-given nature of man) Theory of Ayatollah Shahabadi. Ma`rifat-e Kalami, 2025; 7(2): 53-70