Ma`rifat-e Kalami, Volume 10, Issue 2, No 23, Year 2025 , Pages 117-134

    An Analysis of the Methodology of the Abu-Zeid's Theory on "the difference of Meaning and Purpose" in Value-added Interpretations of Religious Texts

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ samaneh / Ph.D. Jurisprudence and Foundations of Islamic Law, Teacher at Hakim Sabzevari University / s.alavi5892@gmail.com
    Seyed javad / Assistant Professor, Jurisprudence and Islamic Law Department, Hakim Sabzevari University / khatami455@gmail.com
    Pages: 117-134 Receive Date: 2025/02/24 Accept Date: 2025/02/24
    Abstract: 
    Nasr Hamed Abu Zayed, in his theory of 'modern interpretation of texts', argues that there is a difference between meaning and purpose. Given the need for modern interpretations to deal with new questions, and since in value-added interpretations, the interpreter attempts to maximize the value of a text, it seems that Abu Zayed's interpretive theory, which means better understanding of the meaning and the purpose of the text over time, can be viewed as a way to achieve purposeful value-added interpretations. Of course, the results show that failure to comply with the criteria for understanding the text can lead to epistemic threats, such as the inability to validate interpretations, and the secularization of religion
    Keywords: 
    Abu Zayd
    purposeful value-added interpretation
    meaning
    purpose
    epistemic threats
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نقد و بررسی روش‌شناختی نظریه‌ی «تفاوت معنا و مراد» ابوزید؛ در تفاسیر ارزش‌افزایانه از متون دینی
    Abstract: 
    نصر حامد ابوزید، در بخشی از نظریه‌ی «تفسیر عصری از متون» خویش قائل شده است که میان معنا و مراد تفاوت وجود دارد. از آنجایی که در تفاسیر ارزش افزایانه، هدف مفسر به حدّ اعلای ارزش رساندن یک اثر است و از جهتی عواملی همچون پیدایش پرسش های جدید، پدیداری نیازهای نو و افزایش سطح علمی مفسر، نیازمندی به تفاسیر عصری را درپی دارند، به ‎نظر می‎رسد نظریه‌ی تفسیری وی می‎تواند به عنوان راهکاری برای نیل به تفاسیر ارزش افزایانه قصدگرا، که به معنای فهم بهتر از متن و مرادات ماتن در طول زمان است، مورد امعان نظر قرار گیرد. اما نتایج حاصل از چنین نگرش‎هایی، چنانچه در آن ضوابط فهم متن رعایت نشود، ممکن است به تهدیدات معرفتی، همچون عدمِ امکانِ اعتبارسنجی تفاسیر، و دنیوی و عرفی کردن دین بینجامد.
    Keywords: 
    معنا
    تهدیدات معرفتی
    مراد
    ارزش‌افزایی قصدگرا
    ابوزید
    References: 
    • قرآن کريم، 1391، ترجمۀ ناصر مکارم شيرازي، تهران، مؤسسۀ قاصدک شهرک.
    • آزاد، عليرضا، بي‎تا، «تحليل ژرف‌ساخت فقهي نماز آيات»، بازيابي شده در:
    • http://www.hermeneutics.blogfa.com/tag
    • احمدي، بابک، 1380، ساختار و تأويل متن، تهران، نشر مرکز.
    • پور پيرار، ناصر، 1381، «نقدي بر «معناي متن» نوشته نصر حامد ابوزيد: تولد تأويل گري تازه:...»، گلستان قرآن، ش 119، ص 31-37.
    • حامد ابوزيد، 1999 الف، اشکاليات القراءه و آليات التاويل، چ دوم، بيروت، المرکز التفاقي العربي.
    • ــــــ ، 1999ب، دوائر الخوف، چ دوم، بيروت، المرکز الثقافي العربي.
    • ـــــ ، 1990، مفهوم النص: دراسه في علوم القرآن، بيروت، المرکز التفاقي العربي.
    • ـــــ ، 1383، نقد گفتمان ديني، ترجمة حسن‌يوسفي اشکوري، محمد جواهر کلام، چ دوم، تهران، نشر يادآوران.
    • حر عاملي، محمد‌بن حسن، 1414 ق، وسايل الشيعه الي تحصيل مسايل الشريعه، قم، موسسه آل‌البيت لاحياء التراث.
    • رستگار، مرتضي، 1392، «بررسي و نقد برخي از مهم‌ترين ادعاها و مباني ابوزيد در «دوائرالخوف»»، قبسات، دوره 18، ش 67، ص 147-178.
    • شفق خواني، محمد، 1394، «آشنايي با آراء و انديشه‌هاي نصر حامد ابوزيد»، بازيابي شده در:
    • http://www.shafaqnet.com/books
    • صادقي تهراني، محمد، 1364، رسالۀ توضيح المسائل نوين، قم، فرهنگ اسلامي.
    • صنقور البحراني‏، الشيخ محمد، 1428ق، المعجم الأصولي، بي‎جا، منشورات الطيار.
    • ضيائي، صفدر علي، 1395، بررسي و نقد مباني نصر حامد ابوزيد در فهم متون ديني، چ دوم، قم، نشر المصطفي.
    • طوسي، محمدبن حسن، 1365، تهذيب الاحکام، تحقيق سيد حسن موسوي خراساني، تهران، دارالکتب الاسلامي.
    • عابدي سرآسيا، عليرضا، 1394، «تکثر معنا در متون ديني»، علوم قرآن و حديث، ش 95، ص 139-164.
    • ـــــ ، 1396، هرمنوتيک و اصول فقه: درآمدي بر قصدي گرايي، مشهد، بنياد پژوهش‎هاي اسلامي آستان قدس.
    • عامري نيا، محمدباقرو عباسعلي فراهتي، 1394، «ارزيابي نظريه زبان‌شناختي نصر حامد ابوزيد درباره قرآن»، پژوهشنامه تفسير و زبان قرآن، ش 6، ص 23-42.
    • عدالت نژاد، سعيد، 1380، نقد و بررسي‎هايي درباره انديشه‎هاي نصر حامد ابوزيد، تهران، مشق امروز.
    • علوي، ثمانه، 1396، ارزش افزايي از منظر هرمنوتيک و کاربرد آن در متون ديني (با تأکيد بر آيات و روايات فقهي)، پايان‌نامه دکتري، رشته فقه و مباني حقوق اسلامي، دانشگاه فردوسي.
    • علوي، ثمانه، عابدي‎سرآسيا، عليرضا و مهيار علوي مقدم، 1397، «رويکردي تطبيقي به پديده چندگانگي معنايي در متون فارسي و عربي (رويکرد نظري پژوهش: نظرية کثرت‎گرايي در فهم متنِ ريکور)»، کاوش‎نامة ادبيات تطبيقي، سال هشتم، ش 13، پاييز، ص107-127.
    • قائمي‌نيا، عليرضا، 1381، وحي و افعال گفتاري، قم، زلال کوثر.
    • ـــــ ، 1393، بيولوژي نص: نشانه‌شناسي و تفسير قرآن، قم، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشۀ اسلامي.
    • کاظم‌زاده، پروين، 1392، «نگاهي انتقادي بر رويکرد هرمنوتيکي نصر حامد ابوزيد در تفسير قرآن»، جستارهاي فلسفه دين، ش4، ص 81-108.
    • موحدي‌نيا، راضيه، 1394، نقد نگاه تاريخي به احکام فقهي با تأکيد بر ديدگاه نصر حامد ابوزيد در حوزه حقوق زنان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، رشته معارف اسلامي، قم، دانشگاه تهران.
    • نصري، عبدالله، 1389، راز متن: هرمنوتيک، قرائت پذيري متن و منطق فهم دين، تهران، سروش.
    • نوروزي طلب، عليرضا، 1389، «جستاري در شکل‌شناسي اثر هنري و دريافت معنا»، باغ نظر، ش14، سال هفتم، ص 69-86.
    • واعظي، احمد، 1380، درآمدي بر هرمنوتيک، تهران، مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و انديشۀ اسلامي.
    • ـــــ ، 1390، نظريۀ تفسير متن، تهران، مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و انديشۀ اسلامي.
    • وثوق‌زاده، حميده، 1393، ردپاي هرمنوتيک فلسفي گادامر در آرا نصر حامد ابوزيد، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تبريز.
    • هادي، قربانعلي، 1393، «هرمنوتيک متن در انديشه نصر حامد ابوزيد»، پرتو خرد، ش5 و 6، ص 74-95.
    • Allen,Graham, 2000, Intertextuality, Newcritical Idiom,Tailor & Francis Routledge, London&New York.
    • Bakhtin, Mikhail, 1986, The Dialogic Imagination: Four Essays. Ed. Michael Holquist, Trans: Caryl Emerson and Michael Holquist, Austin and London, University of Texas.
    • Davies, Stephen, 2006,"Author s Intentions,Literary Interpretation, and Literary Value", in: The British journal of Aesthetics, Vol 46, Issue 3, p 223-247.
    • Eco,Umberto, 1992, Interpretation and Overinterpretation, Cambridge University.
    • Ricoeur, paul, 1981, Hermeneutic and the Human Sciences, (HHS), Cambridge University.
    • 59 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , samaneh, , Seyed javad.(2025) An Analysis of the Methodology of the Abu-Zeid's Theory on "the difference of Meaning and Purpose" in Value-added Interpretations of Religious Texts. Ma`rifat-e Kalami, 10(2), 117-134

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    samaneh ; Seyed javad ."An Analysis of the Methodology of the Abu-Zeid's Theory on "the difference of Meaning and Purpose" in Value-added Interpretations of Religious Texts". Ma`rifat-e Kalami, 10, 2, 2025, 117-134

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , S, , S.(2025) 'An Analysis of the Methodology of the Abu-Zeid's Theory on "the difference of Meaning and Purpose" in Value-added Interpretations of Religious Texts', Ma`rifat-e Kalami, 10(2), pp. 117-134

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , S, , S. An Analysis of the Methodology of the Abu-Zeid's Theory on "the difference of Meaning and Purpose" in Value-added Interpretations of Religious Texts. Ma`rifat-e Kalami, 2025; 10(2): 117-134