Pages:
127-142
Receive Date: 2025/02/24
Accept Date: 2025/02/24
Abstract:
The reality of animal suffering in nature has raised the suspicions of evil, which atheists see it as evidence of the existence of an exaggerated evil that is incompatible with God, or His attributes. Resolving this discrepancy has always been of interest to theists, but Islamic theologians have faced a more serious problem due to their emphasis on monotheism and the consideration of absolute attributes of "Knowledge", "Power" and "Pure Benevolence" to God. Desk-research studies show that the historical course of theologians' encountering with this issue is very different. Some of these views are, denying the resurrection of animals, believing in animals' reincarnation, calling their fate insignificant to God, believing in their resurrection and disagreeing on whether they are obligated or not. According to Allame Tabatabai in Al-Mizan Comantary, it seems, on a weaker level, animals are perceptive, autonomous and obligated, and on the Day of Resurrection, they will receive a ransom and cultivation of the soul for the suffering they endure.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :مسئلهی درد و رنج حیوانات در اندیشهی متکلمان مسلمان
Abstract:
واقعیت درد و رنج حیوانات در صحنهی طبیعت، زمینه ساز شبهه ای ذیل مسئله «شر» شده که ملحدان آن را شاهدی بر وجود شرور گزاف می دانند که با وجود خداوند، یا اوصاف او ناسازگاری دارد. حل این ناسازگاری همواره برای خداباوران مورد توجه بوده است؛ اما متکلمان اسلامی به سبب تأکید بر توحید و انتساب اوصاف مطلق «علم»، «قدرت» و «خیرخواهی محض» برای خداوند با مشکل جدی تری مواجهند. با تفحصی کتابخانه ای ملاحظه می شود که سیر تاریخی پاسخ گویی به این مسئله در عبارات متکلمان اسلامی بسیار متفاوت است. از انکار حشر حیوانات و قائل شدن به تناسخ یا بی اهمیت خواندن سرنوشت آنها برای خداوند گرفته تا اعتقاد به حشر و اختلاف در مکلف یا غیرمکلف بودن آنها، در این مجموعه دیده می شود. طبق بیان علامه طباطبائی در المیزان، به نظر می رسد که حیوانات، هرچند در سطحی ضعیف تر، مُدرک، مختار و مکلف اند و آلام آنها با عوض دهی در معاد و پرورش روح توجیه می شود.
References:
- أشعری، ابوالحسن، بیتا، اللمع في الرد على أهل الزيغ و البدع، تصحيح، تعليق و تقديم حموده غرابة، قاهره، المكتبة الأزهرية للتراث.
- ایجی، ميرسيدشريف، 1325ق، شرح المواقف، تصحيح بدرالدين نعسانى، قم، شريف الرضي.
- بغدادی، عبدالقاهر، 1408ق، الفرق بین الفرق و بيان الفرقة الناجية منهم، بیروت، دارالجيل ـ دارالآفاق.
- پلانتینگا، آلوین، 1374، «خدا، جهانهای ممکن و مسئله شر» در: کلام فلسفی، ترجمة ابراهیم سلطانی و احمد نراقی، تهران، صراط.
- حسينى تهرانى، سيدهاشم، 1365، توضيح المراد، چ سوم، تهران، مفيد.
- حلی، حسنبن یوسف، 1382، كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد، تعليقات جعفر سبحاني، چ دوم، قم، مؤسسه امام صادق.
- حمصى رازى، سديدالدين، 1412ق، المنقذ من التقليد، قم: مؤسسة النشر الاسلامي.
- حنفی، حسن، 1988م، من العقيدة إلى الثورة، قاهره، مكتبة مدبولي.
- خواجگى شيرازى، محمدبن احمد، 1375، النظامية في مذهب الإمامية، تصحيح و تعليق على اوجبى، تهران، ميراث مكتوب.
- زرکنده، بتول و امیرعباس علیزمانی، 1394، «سیر تحول آرای ویلیام لئونارد راو در باب شر بیوجه و ملاحظاتی انتقادی بر آن»، فلسفه و کلام اسلامی، سال چهل و هشتم، ش 2، ص 159-179.
- شهرستانى، محمدبن عبدالكريم، 1364، الملل و النحل، تحقيق محمد بدران، چ سوم، قم، شريف الرضي.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1374، تفسير الميزان، ترجمة سيدمحمدباقر موسوى همداني، قم، جامعة مدرسين.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1430ق، الميزان فی تفسیر القرآن، قم، ذویالقربي.
- طبرسى، فضلبن حسن، بيتا، ترجمه تفسير مجمع البيان، ترجمة حسين نورى همدانی و...، تهران، فراهاني.
- طوسی، محمدبن حسن، 1358، تمهید الاصول در علم کلام اسلامی (شرح بخش نظری رساله «جمل العلم و العمل» تالیف سیدمرتضی)، ترجمه، مقدمه و تعلیقات عبدالمحسن مشکوةالدینی، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
- طوسی، محمدبن حسن، بيتا، التبيان في تفسير القرآن، تصحيح احمدحبيب عاملى، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- غزالی، ابوحامد محمد، 1409ق، الاقتصاد في الاعتقاد، بیروت، دارالکتب العلمیه.
- فخررازي، محمدبن عمر، 1407ق، المطالب العالیه من العلم الالهی، تحقيق احمد حجازى سقا، بيروت، دارالکتب العربي.
- قاضی عبدالجبار اسدآبادی، ابیالحسن، 1382ق، المغني في أبواب التوحيد و العدل، به اشراف طه حسين، قاهره، دارالکتب.
- كلينى، محمدبن يعقوب، 1344ق، اصول الکافی، ترجمة سیدجواد مصطفوی، تهران، كتابفروشي علميه اسلاميه.
- مجلسى، محمدباقر، 1353، آسمان و جهان (ترجمه كتاب السماء و العالم بحارالانوار جلد54)، ترجمة محمدباقر كمرهاى، تهران، اسلاميه.
- مجلسى، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، ط. الثانيه، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- محمدی خراسانی، علی، 1378، شرح كشف المراد، چ چهارم، قم، دارالفكر.
- مشکور، محمدجواد، 1387، فرهنگ فرق اسلامی، چ ششم، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامي.
- مظفر، محمدحسين، 1377، دلائل الصدق، ترجمة محمد سپهرى، تهران، اميركبير.
- مفيد، محمدبن محمدبن نعمان، 1413ق ـ الف، الإختصاص، قم، المؤتمر العالمى للفقية الشيخ المفيد.
- مفيد، محمدبن محمدبن نعمان، 1413ق ـ ب، اوائل المقالات في المذاهب و المختارات، قم، المؤتمر العالمى للفقية الشيخ المفيد.
- مكارم شيرازى، ناصر و همكاران، 1371، تفسير نمونه، چ دهم، تهران، دارالكتب الاسلاميه.
- یوسفی، محمدتقی، 1388، تناسخ از دیدگاه عقل و وحی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- Hume, David, 2007, Dialogues Councerning Natural Religion, Edited by Dorothy Coleman, New York, Cambridge University Press.
- Rowe, William, 1978, "The problem of evil and some varieties of atheism", The US, American Philosophical quartered, Purdue University, p. 335-341.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, Mohammad, , Seyed Mahmoud.(2025) The Issue of Animal Suffering in the Muslim Theologians Thought. Ma`rifat-e Kalami, 11(2), 127-142
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mohammad ; Seyed Mahmoud ."The Issue of Animal Suffering in the Muslim Theologians Thought". Ma`rifat-e Kalami, 11, 2, 2025, 127-142
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, M, , S.(2025) 'The Issue of Animal Suffering in the Muslim Theologians Thought', Ma`rifat-e Kalami, 11(2), pp. 127-142
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, M, , S. The Issue of Animal Suffering in the Muslim Theologians Thought. Ma`rifat-e Kalami, 2025; 11(2): 127-142