Ma`rifat-e Kalami, Volume 12, Issue 1, No 26, Year 2025 , Pages 195-210

    A Review of Seyyed Morteza's Viewpoint on the Interpretation of the Verse «رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ» ("O my Lord! Show (Thyself) to me, that I may look upon thee")

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Mohammad hadi Tvakkoli / Assistant Professor / Department of Philosophy and Speculative Theology (Kalam), Research Institute of Hawzeh and University / mhtavakoli@rihu.ac.ir
    Pages: 195-210 Receive Date: 2025/04/01 Accept Date: 2025/04/01
    Abstract: 
    Referring to verse ("O my Lord! Show (Thyself) to me, that I may look upon thee.") (A'raf: 143) as a proof of the possibility of seeing God is one of the most important arguments on which those who believe in the visibility of God have relied. They hold that this verse indicates that prophet Moses asked to see God and this request shows the possibility of seeing God. In his works, Seyyed Morteza Alam al-Huda (436 AH) has mentioned several answers rejecting this argument. He has mainly emphasized on two of these answers: 1. seeing God was not Prophet Moses’s request, but his people’s request;2. if this were Prophet Moses’s request, he asked God to see the signs that require the necessary knowledge of God. Between these two answers, Alam al-Huda preferred the first one and finally considered the second interpretation invalid. It seems that the aspects that he mentioned as his preferences of the first answer and what he considered as proving the invalidity of the second interpretation are controversial. In fact, the second answer is preferable to the first one, and the first answer is basically unacceptable
    Keywords: 
    seeing God
    necessary knowledge
    acquired knowledge
    obligation
    Prophet Moses
    Seyyed Morteza.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نقد و بررسی دیدگاه سیدمرتضی درباره تأویل آیه «رب ارنی انظر الیک»
    Abstract: 
    استدلال به آیه «رَبِّ أَرِنِی أَنْظُرْ إِلَیْکَ» (اعراف: 143) بر امکان رؤیت خداوند، یکی از مهم ترین ادله ای است که قائلان به رؤیت پذیری خداوند بدان متمسک شده اند. در نظر ایشان، این آیه گویای درخواست رؤیت خداوند از سوی حضرت موسی(ع) است و ابراز چنین درخواستی از سوی ایشان بر امکان پذیری رؤیت خداوند دلالت دارد. سیدمرتضی علم الهدی (436ق) در آثار خود، پاسخ های متعددی درخصوص رد این استدلال ذکر نموده است. او در میان پاسخ های مطرح شده، بیشتر بر دو پاسخ تأکید ورزیده است: یکی آنکه درخواست حضرت موسی(ع)، نه درخواستی از جانب خودِ او، بلکه تنها حکایت درخواست رؤیت از جانب قوم او بوده است، و دیگر آنکه اگر درخواست حضرت موسی(ع) از جانب خودش بوده، او مشاهده آیاتی را که مستلزم علم ضروری به خداوند هستند، از وی طلب نموده است. در میان این دو پاسخ نیز پاسخ اول را ترجیح داده و بلکه درنهایت، تأویل دوم را باطل دانسته است. به نظر می رسد وجوهی که او به عنوان مرجحات پاسخ اول ذکر نموده و آنچه را مبطل تأویل دوم برشمرده، خالی از مناقشه نیست و درواقع این پاسخ دوم است که بر پاسخ اول رجحان دارد و بلکه اساساً پاسخ اول قابل پذیرش نیست.
    Keywords: 
    رؤیت خدا
    تکلیف
    سیدمرتضی
    حضرت موسی (ع)
    علم اکتسابی
    علم ضروری
    References: 
    • ابن‌بابويه، ابوجعفر محمد بن علي، 1395ق، کمال‌الدين و تمام النعمة، تهران، اسلاميه.
    • ـــــ ، 1398ق، التوحيد، قم، جامعه مدرسين.
    • اثباتی، اسماعیل، 1400، «منبع‌شناسی و اعتبارسنجی مناظرات امام رضا در آثار شیخ صدوق»، حدیث‌پژوهی، ش26، ص49-80.
    • اسفرايني، ابوالمظفر، بي‌تا، التبصير في الدين، قاهره، المکتبة الأزهرية للتراث.
    • اشعري، ابوالحسن، 1397ق، الابانة عن اصول الديانة، قاهره، دارالانصار.
    • اصفهاني، ابونعيم، بي‌تا، حلية الاولياء و طبقات الاصفياء، قاهره، دار ام‌القراء للطباعة و النشر.
    • آمدي، سيف‌الدين، 1423ق، أبکار ‌الأفکار في اصول‌ الدين، تحقيق احمد محمد مهدى‏، قاهره، دارالکتب.
    • باقلاني، ابوبکر، 1425ق، الإنصاف فيما يجب اعتقاده، لايجوز اعتقاده، لايجوز الجهل به (در ضمن کتاب العقيده و علم الکلام‏)، تحقيق شيخ زاهد کوثري، بيروت، دارالکتب العلمية.
    • بغدادي، عبدالقاهر، 2003م، اصول الإيمان، تحقيق ابراهيم محمد رمضان، بيروت، دار و مکتبة الهلال.
    • جاحظ، ابوعثمان، 2002م، رسائل الجاحظ، بيروت، دار و مكتبة الهلال‏.
    • حلي، حسن بن سليمان، 1421ق، مختصر البصائر، مؤسسة النشر الاسلامي.
    • خزاز رازي، علي بن محمد، 1401ق، کفاية الأثر في النصّ على الأئمة الإثني عشر، قم، بيدار.
    • دينوري، ابومحمد کاتب، 1405ق، الاختلاف في اللفظ و الرد على الجهمية و المشبهة، بيروت، دارالکتب العلمية.
    • رازي، فخرالدين، 1420ق، مفاتيح الغيب، بيروت، دار احياء التراث العربى.
    • ـــــ ، 1986م، الأربعين في اصول الدين‏، قاهره، مکتبة الکليات الأزهرية.
    • سلمي، ابوعبدالرحمن، 1369، مجموعه آثار ابوعبدالرحمن سلمي، تهران، مرکز نشر دانشگاهي.
    • سيدرضي، 1422ق، المجازات النبوية، قم، دار الحديث.
    • سيدمرتضي، علي بن حسين، 1250ق، تنزيه الأنبياء، قم، الشريف الرضي‏.
    • ـــــ ، 1376، الذريعة الي اصول ‌الشريعة، تهران، دانشگاه تهران.
    • ـــــ ، 1381، الملخص في اصول ‌الدين، تهران، مرکز نشر دانشگاهى.
    • ـــــ ، 1405ق، رسائل الشريف المرتضى، تحقيق سيد مهدى رجائى‏، قم، دارالقرآن الکريم.
    • ـــــ ، 1411ق، الذخيرة في علم ‌الکلام، تحقيق سيداحمد حسينى‏، قم، مؤسسة النشر الإسلامي.
    • ـــــ ، 1998، أمالي المرتضى، قاهره، دارالفکر العربي.
    • شهرستاني، عبدالکريم، 1425ق، نهاية ‌الأقدام في علم ‌الکلام، تحقيق احمد فريد مزيدى‏، بيروت، دارالکتب العلمية.
    • صادقي تهراني، محمد، 1365، الفرقان فى تفسير القرآن بالقرآن، تهران، فرهنگ اسلامى‏.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1403ق، تفسير البيان في الموافقة بين الحديث و القرآن، تصحيح اصغر ارادتي، بيروت، دارالتعارف للمطبوعات.
    • ـــــ ، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، قم، مکتبة النشر الإسلامي.
    • طوسى، محمد بن حسن‏، 1409ق، التبيان فى تفسير القرآن‏، بيروت، دار احياء التراث العربى.
    • عياشي، محمد بن مسعود، 1380ق، تفسير العياشي، تهران، المطبعة العلمية.
    • قاضي عياض، ابوالفضل بن موسى‏، 1407ق، الشفاء بتعريف حقوق المصطفى، عمان، دارالفيحاء.
    • قمى، على بن ابراهيم‏، 1363، تفسير القمي، قم، دارالکتاب.
    • قمي، قاضي سعيد، 1415ق، شرح توحيد الصدوق، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
    • مجلسي، محمدباقر، 1404ق، بحارالانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء.
    • همداني، عبدالجبار بن احمد، 1962ق، المغني في أبواب التوحيد و العدل، قاهره، دارالمصرية.
    • ـــــ ، 1969ق، متشابه القرآن، تحقيق عدنان زرزور، قاهره، مکتبة دارالتراث.
    • همداني، عبدالجبار بن احمد، مانکديم، قوام‌الدين، 1422ق، شرح اصول الخمسه، بيروت، دار احياء التراث العربية.
    • 127 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tvakkoli, Mohammad hadi.(2025) A Review of Seyyed Morteza's Viewpoint on the Interpretation of the Verse «رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ» ("O my Lord! Show (Thyself) to me, that I may look upon thee"). Ma`rifat-e Kalami, 12(1), 195-210

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad hadi Tvakkoli."A Review of Seyyed Morteza's Viewpoint on the Interpretation of the Verse «رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ» ("O my Lord! Show (Thyself) to me, that I may look upon thee")". Ma`rifat-e Kalami, 12, 1, 2025, 195-210

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tvakkoli, M.(2025) 'A Review of Seyyed Morteza's Viewpoint on the Interpretation of the Verse «رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ» ("O my Lord! Show (Thyself) to me, that I may look upon thee")', Ma`rifat-e Kalami, 12(1), pp. 195-210

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tvakkoli, M. A Review of Seyyed Morteza's Viewpoint on the Interpretation of the Verse «رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ» ("O my Lord! Show (Thyself) to me, that I may look upon thee"). Ma`rifat-e Kalami, 2025; 12(1): 195-210