Ma`rifat-e Kalami, Volume 11, Issue 1, No 24, Year 2025 , Pages 133-146
A Comparative Study of Human Free Will and Moral from the Perspective of Chizam and Judge Abdoljabar Hamedani
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Mahdi Monfared / Assistant Professor, Department of Philosophy, Qom University / mmonfared86@gmail.com
Maliheh / / PhD Student in Comparative Philosophy, Qom University maliheaghaei2007@gmail.com / maliheaghaei2007@gmail.com
Abstract:
The whole human will be known in Islam by the Mu'tazila theologian sect. Judge Abdul Jabbar is a prominent thinker of retreat with the aim of defending divine justice and explaining its compatibility with the issue of duty as well as moral responsibility, considers human actions independent of the Divine Will. On the other hand, in contemporary Western philosophy, Roderick Chizam introduces himself as the ultimate source of action in order to explain the compatibility between human causality and the principle of causal necessity. In this study, by using analytical-descriptive method, while expressing the views of both thinkers on human moral responsibility, will be expressed that despite the fundamental differences in the worldview of Chizam and Judge Abdul Jabbar on matters such as human nature and the types of causality in the world, on the issue of human free will, there is a kind of coherence and closeness, However, by accepting the total independent will of man, both thinkers, while being caught in a non-monotheistic view, have achieved wrong conclusions about human activity.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی تطبیقی اختیار و مسئولیت اخلاقی انسان از منظر چیزم و قاضی عبدالجبار همدانی
Abstract:
اراده‌ی تام انسانی در اسلام با فرقه‌ی کلامی معتزله، شناخته می شود. قاضی عبدالجبار، متفکر برجسته‌ی اعتزال، با هدف دفاع از عدل الهی و تبیین سازگاری آن با مسئله‌ی تکلیف و نیز مسئولیت اخلاقی، افعال انسان را مستقل از اراده‌ی الهی می داند. از سوی دیگر، در فلسفه‌ی معاصر غرب، رودریک چیزم به هدف تبیین سازگاری میان علیت انسان و اصل ضرورت علّی و معلولی، خود شخص را مبدأ نهایی عمل معرفی می کند. در این مقاله با روش تحلیلی ـ توصیفی ضمن بیان آرای هر دو متفکر در باب مسئولیت اخلاقی انسان، بیان خواهد شد که با وجود اختلاف مبنایی در جهان بینی چیزم و قاضی عبدالجبار درباره‌ی اموری چون ماهیت انسانی و اقسام علیت موجود در عالم، در خصوص مسئله‌ی اختیار انسان، گونه ای هم داستانی و قرابت برقرار است؛ هرچند هر دو متفکر با پذیرش اراده‌ی استقلالی تام انسان، ضمن گرفتار شدن به نگاهی غیرتوحیدی، به نتایجی نادرست در باب فاعلیت انسانی دست یافته اند.
References:
- ابن‌نوبخت، ابواسحاق ابراهیم، 1413ق، الیاقوت فی علم الکلام، تحقیق علی‌اکبر ضیائی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
- ارسطو، 1363، طبیعیات، ترجمة مهدی فرشاد، تهران، امیرکبیر.
- ایجی، عضدالدین و میرسیدشریف جرجانی، 1325ق، شرح المواقف، قم، شریف رضی.
- طاهری، سیدصدرالدین و مهدی قجاوند، 1392، «جسم انگاری متکلمان دربارۀ نفس»، انسان‌پژوهی دینی، ش 31، ص146-125.
- طوسی، محمدبن حسن، 1358، تمهید الاصول، شرح رساله جمله العلم و العمل سید مرتضی، ترجمه، مقدمه و تعلیم عبدالمحسن مشکوة‌الدینی، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه.
- علم‌الهدی، سید مرتضی، 1411ق، الذخیره فی علم الکلام، تحقیق سیداحمد حسینی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
- عماره، محمد، 1998، المعتزله و مشکله الحریه الانسانیه، بیروت، مؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
- فاضل مقداد، مقداد‌بن عبدالله، 1405ق، ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، تحقیق سیدمهدی رجائی، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
- قاشا، الاب سهیل، 2010، المعتزله ثوره فی الفکر الاسلامی الحر، بیروت، دار التنوير والسائح.
- کربن، هانری، 1369، فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی، ترجمة جواد طباطبایی، تهران، توس.
- نسرين، مهدي، 1388، «علیت عاملی و مشکلات آن»، روش‌شناسی علوم انسانی، ش 60، ص 61ـ74.
- همدانی، قاضی عبدالجبار، 1969، متشابه القرآن، به کوشش عدمان محمد زرزور، قاهره، دارالتراث.
- ـــــ ، 1422ق، شرح الاصول الخمسه، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی.
- ـــــ ، بی‌تا، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، به کوشش محمدعلی النجار و دیگران، بی‌جا، بي‌نا.
- Baker, Lynne Rudder, 2002, The Ontological Status of Persons, Philosophy and Phenomenological Research 65 (2), p 370-388.
- Brand, Myles & Douglas Walton, 1975, Action Theory, Proceedings of the Winnipeg Conference on Human Action, Held at Winnipeg, Manitoba, Canada.
- Chisholm, Roderick M, 1966, Human Freedom and the Self, Free Will, Blackwell.
- _____ , 1976, Person and Object: A Metaphysical Study, Open Court
- _____ , 1978a, "Is There A Mind-Body Problem?", Philosophic Exchange, v. 9, p. 25-34.
- _____ , 1978b, "Comments and replies", Philosophia, V. 7 (3-4), p. 597-636
- _____ , 1989, On Metaphysics, University of Minnesota Press.
- _____ , 1991, "On the Simplicity of the Soul, Philosophical Perspectives", Philosophy of Religion, v.5, p. 167-181.
- _____ , 1998, Which Physical Thing am I? An Excerpt from “Is there a Mind–Body Problem?”’, in Zimmerman and van Inwagen, Metaphysics: The Big Questions, Blackwell.
- Goldman. Alvin I , 1978, "Chisholm's theory of action", Philosophia, N. 7 (3-4), p. 583-596.
- Frankfurt, Harry, 2003, Alternative Possibilities and Moral Responsibilities in Gary Watson, ed. Free Will.Oxford University Press.
- Reid, Thomas, 1788, Essays on the Active Powers of the Human Mind, ed. Baruch Brody, Cambridge, MA: MIT Press
- Taylor, Richard, 1966, Action and Purpose, Englewood Cliffs, NJ, Prentice Hall Publishing.
- van Inwagen, Peter , 1978, "A definition of Chisholm's notion of immanent causation", philosophia, N. 7 (3-4), p. 567-581
- Zimmerman, Dean 2011, From Experience to Experiencer, in Mark C. Baker & Stewart Goetz (eds.), The Soul Hypothesis: Investigations In to the Existence of the Soul, Continuum Press.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Monfared, Mahdi, , Maliheh.(2025) A Comparative Study of Human Free Will and Moral from the Perspective of Chizam and Judge Abdoljabar Hamedani. Ma`rifat-e Kalami, 11(1), 133-146
Mahdi Monfared; Maliheh ."A Comparative Study of Human Free Will and Moral from the Perspective of Chizam and Judge Abdoljabar Hamedani". Ma`rifat-e Kalami, 11, 1, 2025, 133-146
Monfared, M, , M.(2025) 'A Comparative Study of Human Free Will and Moral from the Perspective of Chizam and Judge Abdoljabar Hamedani', Ma`rifat-e Kalami, 11(1), pp. 133-146
